Emanuel Ringelblum urodził się 21 listopada 1900 r. w Buczaczu we wschodniej Galicji. Po wybuchu rewolucji w Rosji jego rodzina uciekając przed bolszewikami przeniosła się do Nowego Sącza. W 1922 r. rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1927 r. uzyskał stopień doktora historii za pracę „Żydzi w Warszawie od czasów najdawniejszych do 1527 r.”. W następnym roku otrzymał dyplom nauczyciela szkół średnich.
22 lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli "wysiedlanie" mieszkańców warszawskiego getta. W ciągu dwóch miesięcy trwania akcji 254 tys. ludzi wywieziono do obozu zagłady w Treblince, 11 tys. skierowano do obozów pracy, na miejscu rozstrzelano ok. 6 tys. W getcie legalnie pozostało 35 tys. osób, a ok. 25 tys. żyło w ukryciu.
4 grudnia 1942 r. utworzono w Warszawie Radę Pomocy Żydom („Żegota”) przy Delegaturze Rządu RP na Kraj. Była ona kontynuacją powstałego pod koniec września 1942 r. Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom. W skład Rady weszli przedstawiciele polskich i żydowskich organizacji politycznych. Działająca do początku 1945 r. „Żegota” była jedyną w okupowanej przez Niemców Europie instytucją państwową ratującą Żydów od zagłady.