Działające w Krakowie Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń ma od wtorku nową siedzibę - fort w Skotnikach. W zabytkowym obiekcie otwarto pierwszą wystawę i prowadzone są warsztaty edukacyjne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
Jeszcze w latach 1951-52 z terenów sowieckich republik białoruskiej i litewskiej deportowano na Sybir setki Polaków: kułaków i b. żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie - mówili historycy z Polski i Białorusi podczas konferencji w białostockim IPN. Skala wywózek jest nieznana.
W ponad 70 miejskich autobusach w Białymstoku od czwartku można oglądać mini-ekspozycje dotyczące drugiej wywózki Polaków w głąb ZSRS w 1940 roku. To pomysł miejscowego Muzeum Wojska, które chce przypomnieć te wydarzenia i zachęcić do zwiedzenia wystawy. W kwietniu przypada 72. rocznica drugiej wywózki, która miała miejsce w nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 roku. Zostało wtedy wywiezionych kilkadziesiąt tysięcy obywateli polskich.
Prawie 130 obrazów Alfonsa Kułakowskiego, artysty, który jako dziecko wraz z rodziną został zesłany na Sybir i powrócił na stałe do Polski dopiero w 1997 r., można oglądać od soboty w Muzeum Narodowym w Gdańsku. „Jego obrazy nasycone są mocnym, radosnym kolorem, pełnym wyraźnego światła. Artystycznym credo twórcy jest afirmacja życia i przyrody” – powiedziała PAP kuratorka wystawy Małgorzata Ruszkowska-Macur.
Fotografie pokazujące życie zesłańców, wywiady z Sybirakami, a także pamiątki po nich oglądać można od piątku na wystawie "Zesłańcy-Sybiracy-Deportowani" w Muzeum Wojska w Białymstoku. W piątek przypada 72. rocznica pierwszych masowych deportacji Polaków w głąb ZSRS.
Wystawy, spotkania, prezentacje filmów znalazły się w programie kampanii edukacyjnej "10 lutego 1940 - pamiętajmy o Sybirakach", którą przygotowała Fundacja Kresy-Syberia z Warszawy. Do akcji włączyło się kilka placówek muzealnych z kraju.
10 lutego 1940 r. władze sowieckie przeprowadziły pierwszą z czterech masowych deportacji obywateli polskich, w czasie której według danych NKWD do północnych obwodów Rosji i na zachodnią Syberię wywieziono około 140 tys. ludzi. Warunki panujące w czasie transportu były przerażające, ludzie umierali z zimna, głodu i wyczerpania.
Po raz trzeci Fundacja Kresy-Syberia w dniach 10-11.02.2012 r. organizuje kampanię edukacyjną „Pamiętajmy o Sybirakach”. Muzeum Historii Polski jest jednym z partnerów tej akcji. W jej ramach odbędzie się wiele imprez i uroczystości mających na celu przypomnienie rocznicy pierwszej masowej deportacji Polaków do ZSRR w dniu 10.02.1940 r. Wydarzenia:
W dniu 9 lutego 2012 r. o godz. 17.00 w siedzibie Białowieskiego Parku Narodowego w Białowieży (ul. Park Pałacowy 11) odbędzie się promocja książki „Tylko te listy po nich pozostały. Korespondencja z zesłania Eugenii i Władysława Simsonów. Wybór źródeł” pod redakcją Andrzeja Muczyńskiego z OBEP IPN w Białymstoku.
Powojskowy magazyn oraz połączona z nim betonowa budowla z elementami przypominającymi bloki lodowe - tak ma wyglądać Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku. W czwartek zaprezentowano dziennikarzom koncepcję architektoniczną placówki, która ma powstać do 2016 roku.