Władysław Gomułka

Zapomniana ofiara marcowej nagonki

W 1967 r. – po wybuchu wojny izraelsko-arabskiej (tzw. wojny sześciodniowej) – władze peerelowskie rozpoczęły nagonkę antysemicką. Jej apogeum przypadło po młodzieżowym buncie – Marcu 1968. W wyniku tej kampanii doszło do wielu ludzkich dramatów, a z Polski wyemigrowało około 13 tysięcy polskich Żydów. Mało osób o tym wie, ale przyniosła ona również co najmniej jedną ofiarę śmiertelną. Był nią Gustaw (Gutman) Wajnsztok, który w połowie maja 1968 r. popełnił samobójstwo. Kim był? Jak do tego doszło?

Prof. M. Szumiło: kultura zapłaciła za Marzec ’68 wysoką cenę

"Kultura, ale też nauka zapłaciły wysoką cenę. W uczelniach wyższych i wielu instytucjach doszło do czystek personalnych, często pod pretekstem walki z syjonizmem, ale ofiarami padały nie tylko osoby pochodzenia żydowskiego" - tak o znaczeniu marca 1968 mówi prof. Mirosław Szumiło z UMCS.

Marzec ’68: „Niepodległość bez cenzury” – młodzi przeciwko reżimowi komunistycznemu

8 marca 1968 r. odbył się wiec protestacyjny studentów UW w związku ze zdjęciem wystawianych w Teatrze Narodowym „Dziadów” oraz relegowaniem z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera. Stało się to początkiem tzw. wydarzeń marcowych, czyli buntu młodzieży przeciw reżimowi i walk frakcji w PZPR.

Dr Małgorzata Ptasińska: za Listem 34 stał Jerzy Giedroyc

To Jerzy Giedroyc stał za Listem 34. Było to dla mnie zaskoczeniem, ale odpowiadało jego strategii – mówi PAP dr Małgorzata Ptasińska, historyk z IPN. Na ten trop badaczka natrafiła w korespondencji szefa paryskiej „Kultury” ze Zbigniewem Brzezińskim.

Piotr Lipiński: Józef Cyrankiewicz to wzór konformisty

Cyrankiewicz to wzór konformizmu, człowieka idącego na ciągłe ustępstwa i układy, aby „pożyć”. Na wiele kompromisów szli także Polacy w PRL – mówi PAP Piotr Lipiński, autor biografii „Cyrankiewicz. Wieczny premier”. 35 lat temu, 20 stycznia 1989 r. zmarł były premier PRL Józef Cyrankiewicz.

65 lat temu zainicjowano budowę „tysiąca szkół na tysiąclecie”

65 lat temu, 24 września 1958 r., I sekretarz KC PZPR Władysław Gomułka wezwał do budowy tysiąca szkół na tysiąclecie państwa polskiego. „Przemówienie o szkołach tysiąclatkach można odczytać jako sygnał tego, że Gomułka wyrusza na bitwę o dusze Polaków” – mówi PAP biograf Gomułki, Piotr Lipiński.

Piotr Lipiński: Gomułka bał się utraty kontroli nad społeczeństwem

Gomułka przestraszył się formułowanych przez Polaków oczekiwań. Zdał sobie sprawę, że uczestnicy wiecu z 24 października 1956 r. wymagają od niego więcej, niż on był w stanie im dać. Różnił się od tłumu przed Pałacem Kultury i Nauki – mówi PAP Piotr Lipiński, autor biografii „Gomułka. Władzy nie oddamy”.

65 lat temu na warszawskim placu Defilad odbył się wiec poparcia dla Gomułki

65 lat temu, 24 października 1956 r., u stóp stalinowskiego Pałacu Kultury i Nauki odbyła się jedna z największych manifestacji politycznych okresu PRL. Wiec poparcia dla Władysława Gomułki był szczytowym momentem nadziei jego kariery politycznej i początkiem rozczarowania jego rządami.

65 lat temu I sekretarzem KC PZPR został Władysław Gomułka

65 lat temu, 21 października 1956 r., I sekretarzem KC PZPR został Władysław Gomułka. Kres polskiego stalinizmu przyniósł nadzieje na złagodzenie reżimu komunistycznego i zmniejszenie zależności od ZSRS. Październik zapoczątkował „małą stabilizację” i zawiódł wiele społecznych oczekiwań.

55 lat temu Leszek Kołakowski podsumował „małą stabilizację”

55 lat temu, 21 października 1966 r., w sali 17 Instytutu Historycznego UW odbyło się spotkanie w dziesiątą rocznicę przejęcia władzy przez Władysława Gomułkę. Przemówienie Leszka Kołakowskiego przeszło do historii jako niezwykle ostre podsumowanie dorobku „małej stabilizacji”.