Na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na gdańskiej Zaspie uczczono pamięć zamordowanych 82 lata temu polskich działaczy w Wolnym Mieście Gdańsku. W przemówieniach nie zabrakło odniesień do wojny na Ukrainie.
Sylwetki 10 wybitnych działaczy z Wolnego Miasta Gdańska, którzy zostali zamordowani w niemieckim obozie zagłady Stutthof, zaprezentowano na wystawie przygotowanej przez gdański oddział IPN na placu Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku.
Tablice pamiątkowe, wystawa, spacery historyczne, rajd rowerowy, publikacja broszury popularnonaukowej – to główne zamierzenia gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej związane z upamiętnieniem w tym roku historii Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku.
W trzy kolejne niedziele – 15, 22 i 29 listopada – w gdańskich kościołach odbędą się koncerty z cyklu „Błogosławieni Kapłani polscy w Wolnym Mieście Gdańsku”. Będą one transmitowane na żywo na facebookowym profilu Muzeum II Wojny Światowej.
Patronem nowego gdańskiego tramwaju został dr Franciszek Leon Kręcki – prawnik, działacz kaszubski i polonijny, inicjator i współzałożyciel harcerstwa polskiego w Wolnym Mieście Gdańsku. Był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Został rozstrzelany w zbiorowej egzekucji działaczy polskich.
100 lat temu, 27 października 1920 r., Konferencja Ambasadorów przy Lidze Narodów powołała Wolne Miasto Gdańsk. Formalnie niezależne i neutralne, od początku było narzędziem niemieckiej polityki wymierzonej w Polskę i miejscowych Polaków. Żądanie jego powrotu do Rzeszy było jednym z pretekstów do rozpętania II wojny światowej.
Tymczasowy Rząd Litwy Środkowej proponuje Litwinom polubowne rozwiązanie powstałych napięć. W efekcie rząd w Kownie powołuje nowe roczniki do armii i ściąga ochotników niemieckich i bolszewickich. 27 października Konferencja Ambasadorów przy Lidze Narodów ustanawia Gdańsk Wolnym Miastem, nadając mu specjalny status prawny, podlegający międzynarodowej i polskiej kurateli.
W polskim już Gdańsku my nadal służymy Polsce i służyć Polsce będziemy – powiedział dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku Karol Nawrocki podczas wernisażu plenerowej wystawy „Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku”.