O zbrodniach popełnionych w więzieniu mieszczącym się do 1981 r. na zamku Lubomirskich w Rzeszowie przypomni podczas Nocy Muzeów ekspozycja tamtejszego oddziału IPN. W zamku Lubomirskich w latach 1939-44 było więzienie niemieckie, a od 1944 roku komunistyczne.
41 lat temu, 15 maja 1977 r., w Krakowie powstał Studencki Komitet Solidarności (SKS). Bezpośredni impulsem do jego powołania była śmierć Stanisława Pyjasa, 24-letniego studenta polonistyki UJ i współpracownika KOR. SKS był pierwszą, działającą jawnie opozycyjną organizacją studencką.
Ponad 400 osób wzięło udział w Gdańsku w marszu "Trzeba dać świadectwo” upamiętniającym rtm. Witolda Pileckiego, oficera AK, uczestnika powstania warszawskiego i dobrowolnego więźnia Auschwitz, który po wojnie został skazany przez władze komunistyczne na śmierć.
„Ustalenia badaczy oraz zaprezentowane w tym tomie materiały archiwalne pokazują skalę oporu społeczeństwa Ziemi Ostrowskiej wobec niechcianej, narzuconej siłą władzy komunistycznej” – stwierdza dr Tomasz Łabuszewski we wstępie do szóstego tomu serii „Mazowsze i Podlasie w ogniu 1944–1956” pt. „Powiat Ostrów Mazowiecka w pierwszej dekadzie rządów komunistycznych”.
W sobotę na terenie skweru przy Alei Wojska Polskiego na warszawskim Żoliborzu odsłonięto pomnik rtm. Witolda Pileckiego, oficera Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do KL Auschwitz, aby zdobyć informacje o niemieckim obozie koncentracyjnym.
65 lat temu, 13 maja 1952 r. Najwyższy Sąd Wojskowy skazał na śmierć sześciu oficerów-lotników oskarżonych o „udział w spisku mającym na celu obalenie siłą władz państwa i szpiegostwo”. Wszyscy skazani zostali rozstrzelani. Większość z nich w czasie II wojny światowej walczyła w lotnictwie PSZ na Zachodzie.
Gdy zobaczyłem zwłoki Staszka w prosektorium, była to twarz człowieka zmasakrowanego, ciężko pobitego. To nie mogła być pięść, a jakiś metalowy przedmiot. Wtedy dopiero uwierzyłem, że nie żyje – mówi Bronisław Wildstein, przyjaciel Stanisława Pyjasa. - Chodziliśmy po rynku i mówiliśmy ludziom, że został zamordowany nasz przyjaciel. Było oczywiste, że zrobiła to ubecja.
Inwigilowany Stanisław Pyjas nie przestraszył się pogróżek i chciał prezentować dowody zastraszania przez SB na forum publicznym. Mogło to być traktowane jako wyzwanie rzucone resortowi – mówi PAP dr hab. Patryk Pleskot z IPN. 7 maja 1977 r. w Krakowie znaleziono ciało Pyjasa, studenta UJ, współpracownika KOR.
Zabójstwo Stanisława Pyjasa 7 maja 1977 roku było wstrząsem dla środowiska akademickiego Krakowa i innych miast; tak narodził się Studencki Komitet Solidarności - mówi PAP historyk i prezes IPN Jarosław Szarek. SKS-y wyzwalały w ludziach odwagę - podkreślił.
Prace archeologiczno-ekshumacyjne, które IPN prowadzi na Łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie, to służba dla Rzeczypospolitej - oświadczył prezydent Andrzej Duda, który w piątek odwiedził miejsce prac specjalistów Instytutu.