W środę w kopalni Guido w Zabrzu odbędzie się promocja wydanej przez IPN książki Jana Jurkiewicza „Górnicza »Solidarność« w województwie katowickim 1980–1989”. Opublikowana już po śmierci autora praca przybliża społeczne dzieje górnictwa u schyłku PRL.
Jak przekazała Monika Kobylańska z katowickiego oddziału IPN, spotkanie promocyjne zainauguruje popołudniowa msza w podziemnej kaplicy św. Barbary w kopali Guido, później rozmowę na temat książki Jurkiewicza poprowadzą dr Jarosław Neja i dr Tomasz Kurpierz z Oddziałowego Biura Badań Historycznych. Na koniec odbędzie się spotkanie wspomnieniowe o autorze, które poprowadzi Przemysław Miśkiewicz ze Stowarzyszenia Pokolenie.
„Publikacja stanowi tom studiów poświęconych dziejom społecznym górnictwa górnośląsko-zagłębiowskiego w okresie PRL. Pozwalają one lepiej zrozumieć skomplikowaną rzeczywistość najbardziej zindustrializowanego regionu w kraju w ostatnich kilkunastu latach istnienia tzw. Polski Ludowej” - podał IPN.
Książka Jana Jurkiewicza wydana została już po śmierci autora, w ramach upamiętnienia 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Autor publikacji jest laureatem nagrody „Świadek historii“, przyznanej mu w 2020 r. przez katowicki IPN.
Jan Jurkiewicz w latach 80. był jednym z liderów Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, działał w strukturach podziemnych. Przez wiele lat był pracownikiem, a następnie dyrektorem Muzeum Górnictwa Węglowego. Był też redaktorem naczelnym rocznika naukowego „Górnik Polski” i autorem prac naukowych dotyczących śląsko-dąbrowskiej Solidarności.
Jan Jurkiewicz w latach 80. był jednym z liderów Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, działał w strukturach podziemnych. Przez wiele lat był pracownikiem, a następnie dyrektorem Muzeum Górnictwa Węglowego. Był też redaktorem naczelnym rocznika naukowego „Górnik Polski” i autorem prac naukowych dotyczących śląsko-dąbrowskiej Solidarności.
„Z przekonaniem, że pamięć o ludziach pozostaje żywa także m.in. dzięki owocom ich pracy, postanowiliśmy wraz dr. Tomaszem Kurpierzem przygotować do druku tom, na który składają się przede wszystkim wspomniane studia publikowane przez Jana Jurkiewicza na łamach +Górnika Polskiego+, poświęcone dziejom społecznym górnictwa górnośląsko-zagłębiowskiego w okresie PRL, zwłaszcza w ostatniej jego dekadzie” - wskazał dr Neja.
„Książkę tę przygotowywaliśmy z nadzieją, że podczas jej lektury czytelnicy wspomną jaj autora, Jana Jurkiewicza – działacza niepodległościowego, związkowca, historyka i muzealnika, a przede wszystkim prawego, dobrego i życzliwego innym człowieka” - dodał.
Jak przypomina dr Neja, Jan Jurkiewicz (1957–2020) był cenionym muzealnikiem i historykiem, działaczem opozycji demokratycznej w PRL. W latach 1980–1981 jako student czwartego roku historii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego był jednym z założycieli i liderów tamtejszych struktur NZS. Jesienią 1981 r. podczas listopadowo-grudniowego strajku uczelni wyższych województwa katowickiego kierował protestem jako przewodniczący uczelnianego komitetu strajkowego. Po wprowadzeniu stanu wojennego z grupą ponad dwudziestu studentów wsparł strajk okupacyjny w katowickiej hucie Baildon, brutalnie spacyfikowany przez milicję.
Po zatrzymaniu trafił do ośrodka odosobnienia w Zabrzu-Zaborzu, a później wraz z innymi internowanymi przewieziono go do ośrodka odosobnienia w Uhercach. Po zwolnieniu w lipcu 1982 r. kontynuował studia w UŚ. Został wybrany do Rady Wydziału WNS, a następnie do senatu uczelni. Włączył się w działalność podziemia demokratycznego, za co wielokrotnie był szykanowany. W 2019 r. za zaangażowanie w działalność niepodległościową prezydent Andrzej Duda nadał Janowi Jurkiewiczowi Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, wyróżnił go także Krzyżem Wolności i Solidarności.
Z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu Jurkiewicz związał się w 1984 r., po ukończeniu studiów. W maju 1989 r. wstąpił do relegalizowanego właśnie NSZZ „Solidarność” i od tego momentu aż do 2005 r. pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Zakładowej związku. W 2005 r. został dyrektorem tej instytucji. (PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ dki/
