Rafał Żebrowski (1954-2024), fot. materiały prywatne Hala Czajkowska
O śmierci historyka Rafała Żebrowskiego poinformował Żydowski Instytut Historyczny. Był erudytą nie tylko w zakresie dziejów Żydów polskich; Miał 70 lat i ciągle był aktywny, będzie nam go brakowało - napisano na Facebooku Instytutu.
W sobotę po długiej chorobie zmarł Rafał Żebrowski - naukowiec, poeta i siostrzeniec Zbigniewa Herberta. "Z głębokim smutkiem żegnamy naszego Kolegę dr. hab. Rafała Żebrowskiego - historyka, varsavianistę, znawcę historii Żydów w XIX wieku oraz w okresie międzywojennym, wieloletniego pracownika naszego Instytutu" - napisano na Facebooku Żydowskiego Instytutu Historycznego.
"Jak wspomina prof. Jan Doktór: +14 grudnia po długiej chorobie zmarł nasz kolega i przyjaciel (dla mnie młodszy kolega), historyk, pisarz i poeta Rafał Żebrowski. Doktoryzował się na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a habilitował w 2014 roku na Uniwersytecie Białostockim. Przez kilkadziesiąt lat pracował w Żydowskim Instytucie Historycznym - początkowo jako bibliotekarz, później od 2009 roku jako pracownik naukowy w Pracowni Varsavianistycznej. Współpracowałem z nim przez ćwierć wieku w Kwartalniku Historii Żydów (wcześniej Biuletynie Żydowskiego Instytutu Historycznego) najpierw jako autorem, a później także jako członkiem kolegium. Był erudytą nie tylko w zakresie dziejów Żydów polskich. Odszedł z Instytutu po przejściu na emeryturę pięć lat temu. Trudno wyliczyć wszystkie napisane przez niego artykuły, recenzje i książki. Dla mnie najważniejsze były +Mojżesz Schorr i jego listy do Ludwika Gumplowicza+ (1994); +Polski Słownik Judaistyczny. Dzieje. Kultura. Religia. Ludzie+, t. 1–2 (wraz z Zofią Borzymińską, 2003); +Zbigniew Herbert. Kamień, na którym mnie urodzono+ (2011) oraz +Żydowska Gmina Wyznaniowa w Warszawie 1918–1939. W kręgu polityki+ (2012). Miał 70 lat i ciągle był aktywny, będzie nam go brakowało" - dodano.
W przesłanej PAP informacji wskazano, że "w ostatnim roku Rafał Żebrowski chorował, długotrwałe leczenie osłabiło organizm, jednak z cierpliwością i nadzieją czekał na pierwszą książkę poetycką, do której wydania od kilku lat zachęcała przyjaciela Teresa Tomsia, aż wreszcie zgodził się ją wydać. Nowe i publikowane w prasie literackiej utwory zostały zebrane w tomiku +Póki myśl krąży+ (Bydgoszcz 2025) i przygotowane do publikacji przez bydgoskich twórców Galerii Autorskiej – Jana Kaję i Jacka Solińskiego. Wydawcy, wiedząc o pogarszającym się stanie jego zdrowia, przyspieszyli druk o kilkanaście dni i poeta mógł wziąć książkę do ręki. W przeddzień śmierci zobaczył swoje wiersze na stronach tomiku".
Rafał Żebrowski urodził się w Gdyni 18 stycznia 1954 roku. Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1977), polski historyk, doktor habilitowany, pisarz i poeta, autor książek, artykułów naukowych i publicystycznych. Przez dekady pracownik naukowy w Żydowskim Instytucie Historycznym, zajmujący się dziejami Żydów w Warszawie w XIX i XX w. Wielbiciel historii i kultury Lwowa. Jego żoną była Zofia Borzymińska, która również była wieloletnim pracownikiem Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma.
Wielokrotnie brał udział w spotkaniach pisarzy oraz naukowców polskich i ukraińskich "Dialog Dwóch Kultur" w Muzeum Juliusza Słowackiego w Krzemieńcu. Był siostrzeńcem Zbigniewa Herberta, autorem prozy biograficznej o wuju, m.in. "Zbigniew Herbert. Kamień, na którym mnie urodzono" (2011). Jako poeta debiutował w czasopiśmie "Student", w archiwum domowym zostały zachowane jego wczesne utwory. Publikował utwory poetyckie w almanachu polsko-ukraińskim "Czas pojąć ten świat – czas ukoić ból" (2024), który powstał we współpracy z "Recogito". Przez wiele lat drukował w "Roczniku Lwowskim", a także na paryskim portalu pallotynów. Jego szkice historyczne i eseje podróżne m.in. o kulturze Hiszpanii ukazywały się w "Gazecie Obywatelskiej" (2016–2019). Dr Rafał Żebrowski w 2018 roku został odznaczony Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".(PAP)
maku/ aszw/
