Wiktoria i Józef Ulmowie. Fot. AIPN
Wystawę o małopolskiej rodzinie Ulmów z Markowej, zamordowanej przez Niemców za pomoc Żydom, będzie można od niedzieli oglądać w łódzkiej bazylice archikatedralnej. W tym roku przypada 70. rocznica śmierci Ulmów. Ekspozycja dostępna będzie do Wielkanocy.
Kanclerz łódzkiej kurii metropolitalnej ks. Zbigniew Tracz ocenił, że rodzina Ulmów jest obecnie synonimem wszystkich Polaków, którzy zginęli podczas II wojny światowej za pomoc Żydom. Przypomina, że Ulmowie zostali uhonorowani medalami "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata". W 2003 r. rozpoczął się ich proces beatyfikacyjny. Trwa budowa Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów.
Ulmowie zostali zamordowani 24 marca 1944 r. w Markowej. Niemcy zabili wówczas ośmioro Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię; kobieta zaczęła rodzić w trakcie mordu. Zabili też szóstkę dzieci Ulmów: Stanisławę (wówczas najstarszą, miała 8 lat), Barbarę, Władysława, Franciszka, Antoniego i Marię.
Ulmowie zostali zamordowani 24 marca 1944 r. w Markowej. Niemcy zabili wówczas ośmioro Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię; kobieta zaczęła rodzić w trakcie mordu. Zabili też szóstkę dzieci Ulmów: Stanisławę (wówczas najstarszą, miała 8 lat), Barbarę, Władysława, Franciszka, Antoniego i Marię.
Józef Ulma urodził się w 1900 r. Był znanym w okolicy sadownikiem, hodował pszczoły i jedwabniki. Był także społecznikiem, bibliotekarzem, działaczem katolickim i ludowym w Związku Młodzieży Wiejskiej "Wici". Jego wielką pasją było fotografowanie. O 12 lat młodsza żona Wiktoria zajmowała się domem i dziećmi.
W liczącej ok. 4,5 tys. mieszkańców Markowej Ulmowie nie byli jedyną rodziną, która ukrywała Żydów. Co najmniej 20 innych Żydów przeżyło okupację w pięciu chłopskich domach. Przed II wojną światową w Markowej mieszkało ok. 120 Żydów.
Wystawa "Samarytanie z Markowej", która po raz pierwszy została zaprezentowana 24 marca 2010 r. w Warszawie, jest wspólnym dziełem Instytutu Pamięci Narodowej, Centralnej Biblioteki Rolniczej (CBR), Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Narodowego Centrum Kultury. Projekt graficzny opracował Dominik Wasilewski z CBR. Ekspozycja pokazywana był w wielu miastach naszego kraju i poza jego granicami.
Do Łodzi została sprowadzona z inicjatywy Parafii Archikatedralnej i łódzkiego Muzeum Tradycji Niepodległościowych. (PAP)
jaw/ gma/
