"Kwatera Ł - panteon narodowy pod cmentarnym murem"
Wystawa "Kwatera Ł - panteon narodowy pod cmentarnym murem" prezentująca prace archeologiczne IPN na "Łączce" i wyjaśniająca genezę ukrywania zbrodni komunistycznych zostanie otwarta w czwartek na Wojskowych Powązkach w Warszawie.
Tematem ekspozycji autorstwa Kamili Sachnowskiej oraz Aleksandry Kaiper-Miszułowicz z IPN jest proces odkrywania na "Łączce", przez ekipę prof. Krzysztofa Szwagrzyka, szczątków zamordowanych żołnierzy oraz przywracania ich pamięci.
"Opowiadając o tych badaniach, spełniamy ważną społecznie funkcję. Z jednej strony pobudzamy u młodych ludzi ciekawość naukową, gdy próbują sobie odpowiedzieć na pytanie: jak udało się po tylu latach odnaleźć i zidentyfikować tych żołnierzy? Z drugiej strony, jest to odwrócenie procesu zacierania pamięci, którego elementem było ukrywanie zwłok. Prowadząc badania, ujawniając ich wyniki, tworząc wystawy czy przedsięwzięcia edukacyjne, przywracamy pamięć o ofiarach." - powiedziała PAP Kamila Sachnowska z IPN.
"Wystawę otwiera cytat z przesłuchania, podczas którego Mateusz Frydman, funkcjonariusz Głównego Zarządu Informacji, zwrócił się do podsądnego słowami: +Zastrzelę ciebie, a grób zaorzę, aby ci Anders pomnika nie mógł postawić+. Sam funkcjonariusz Informacji Wojskowej, postrzega +zaoranie grobu+ jako elementu zatarcia śladów zbrodni. Z tego powodu, nasze prace oraz wystawa, jest tak ważna w procesie przywracania pamięci o zamordowanych żołnierzach" - dodała.
Ekspozycja składa się z dwóch części.
"Wystawa zaczyna się od więzienia na Rakowieckiej. Pierwszy obraz, który zobaczy zwiedzający to schody. Jest to wejście w symboliczną przestrzeń zbrodni ponieważ +bramy piekieł+ faktycznie zaczynają się od tego miejsca. Odnalezieni na Łączce, to w znacznej mierze żołnierze zamordowani w więzieniu na Mokotowie. Ta część opowiada o zaburzeniu fundamentów naszej kultury, dotyczącej chowania zmarłych. Wszyscy czytaliśmy +Antygonę+, wszyscy znamy obowiązki dotyczące pochowania osób, które odeszły. Nie istnieje kultura, która pozostawia zmarłych samych sobie - zawsze mamy jakiś obrządek. Tutaj tej powinności zaniechano. To jest to zaburzenie, które jest tematem pierwszej części wystawy" - powiedziała Sachnowska.
Druga część wystawy będzie przedstawiała prace IPN na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
"Badania archeologiczne prowadzone na kwaterze Ł w latach 2012-17 przez ekipę profesora Szwagrzyka, były na tyle ciekawe, by stać się tematem wystawy. Z punktu widzenia naukowego, bardzo ciekawe jest przedstawienie, jak wygląda sam proces dochodzenia, który kończy się etapem identyfikacji ofiar. Jak wyglądają i czym są badania archeologiczne. Jak wygląda praca archiwisty, jak wyglądały najistotniejsze dokumenty. A przy okazji, przypominamy też, ile ton ziemi zostało przesianych" - powiedziała Sachnowska.
"Wystawa przedstawia proces dochodzenia do prawdy, pokazując jednocześnie integralność nauk. Na całość badań składają się prace: archeologa, archiwisty, antropologa i historyka. Dopiero połączenie tych wszystkich dziedzin dało efekt, który będziemy mogli zobaczyć na wystawie" - dodała.
Otwarcie wystawy odbędzie się 26 października o godzinie 16:00 na terenie Kwatery Ł Cmentarza Wojskowego na Powązkach. (PAP).
autor: Maciej Puchłowski
edytor: Paweł Tomczyk
mmmp/ pat/
