03.11.2010. Gdańsk - 10 listopada, w 30 rocznicę zarejestrowania statutu NSZZ „Solidarność”, w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej odbędzie się przedpremierowy pokaz filmu dokumentalnego „Młodzi pytają o Sierpień”.
Film wyreżyserowała Ewa Górska, a wyprodukowało Video Studio Gdańsk. Jest on częścią edukacyjnego projektu historycznego „Negocjatorzy i Sygnatariusze Porozumień Sierpniowych 1980”, zrealizowanego w ramach Programu Operacyjnego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „Patriotyzm Jutra”.
Dokument Ewy Górskiej oprócz archiwalnych materiałów filmowych zawiera fragmenty rozmów uczniów trójmiejskich liceów ze świadkami historii - uczestnikami rozmów z 1980 roku. Są wśród z nich dawni członkowie Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego na czele z Lechem Wałęsą, Andrzejem Kołodziejem, Bogdanem Lisem i Andrzejem Gwiazdą oraz Bogdanem Borusewiczem, którego Ewa Górska nazywa „mózgiem” strajku w Stoczni Gdańskiej.
Grono ekspertów reprezentują między innymi Tadeusz Mazowiecki, Andrzej Wielowieyski, Jan Olszewski i Jadwiga Staniszkis. Racje ówczesnej strony rządowej przedstawia były I sekretarz KW PZPR w Gdańsku - Tadeusz Fiszbach. Pozostali członkowie partyjnej delegacji , na czele z Mieczysławem Jagielskim, już nie żyją.
Przed rozpoczęciem zdjęć licealiści zwiedzili wystawę „Drogi do wolności”, opowiadającą o historii lat 1956-89, chcąc lepiej zrozumieć atmosferę tamtych czasów. Realizacja filmu trwała siedem miesięcy. Niektóre dyskusje trwały po kilka godzin i znacznie rozszerzyły wiedzę o demokratycznej opozycji epoki PRL. Definitywnie rozwiane zostały na przykład wątpliwości, dotyczące słynnego długopisu, którym Lech Wałęsa podpisał tekst Sierpniowych Porozumień. Przyszły prezydent dostał go od Bogdana Felskiego, współorganizatora strajku w Stoczni Gdańskiej, któremu z kolei sprezentował go jeden z zagranicznych dziennikarzy. Nagrania, dokonane przez ekipę filmu „Młodzi pytają o Sierpień” , jako cenne źródła historyczne zasilą archiwalne zasoby Europejskiego Centrum „Solidarności”.
Film zostanie pokazany w TVP Gdańsk (termin jeszcze nie ustalony) zaś komplety 20 notacji oraz film na nośnikach DVD przekazane zostaną do bibliotek wojewódzkich, kuratoriów i szkół, biorących udział w projekcie oraz instytucji go wspierających.
Reżyser Ewa Górska w 1980 roku pracowała w Biurze Prasowym MKZ Gdańsk, redagowała dodatek „Samorządność” do „Dziennika Bałtyckiego”, który później stał się osobnym tygodnikiem (udzielał się w nim miedzy innymi Donald Tusk). Po wprowadzeniu stanu wojennego została zwolniona z pracy w Wydawnictwie Morskim w wyniku tzw. weryfikacji, Zatrudnienie znalazła w redakcji dwutygodnika katolickiego „Gwiazda Morza” W maju 1988 roku wzięła udział w strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. W tym samym roku rozpoczęła współpracę z Video Studio Gdańsk, dla którego realizowała programy i filmy o tematyce katolickiej, emitowane w TVP Gdańsk.
WCh
Na zdjęciu: Sygnatariusze Porozumień Sierpniowych Jerzy Borowczak (L), Bogdan Borusewicz (2L) i Henryka Krzywonos (P) oraz jeden z inicjatorów strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku Bogdan Felski i przywódca strajku w stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni Andrzej Kołodziej (C), podczas uroczystego otwarcia historycznej sali BHP Stoczni Gdańskiej oglądają wystawę zdjęć i pamiątek z okresu strajków w Stoczni Gdańskiej i działalności NSZZ "Solidarność". Gdańsk, 24.08.2010.
