Celem autorów noweli jest ograniczenie niezależności i profesjonalnego działania IPN, PiS chce mieć monopol na pamięć historyczną - mówił Piotr Zgorzelski (PSL) podczas środowej debaty nad projektem zmian w ustawie o IPN. PSL chce jego odrzucenia w pierwszym czytaniu.
"Dobra zmiana trwa i niszczy kolejny element demokratycznego państwa prawa. Ustawa zmienia zasady wyboru prezesa IPN (...) Powstaje pytanie czy PiS pospiesznie chce przeforsować zmianę ustawy tylko dlatego, aby mieć pewność, że wygra kandydat zgłoszony przez PiS" - mówił Zgorzelski.
W jego ocenie z projektu wynika, że "cały proces powoływania prezesa IPN należy do partii rządzącej". "To niespotykane, że aż tak chcecie upolitycznić funkcjonowanie tak ważnej instytucji dla badania polskiej historii i upowszechniania o niej wiedzy" - powiedział poseł oceniając, że PiS "chce mieć monopol na pamięć historyczną".
"Nowela przewiduje likwidację wyodrębnionego zasobu zastrzeżonego znajdującego się w archiwum (...) trudno nam oceniać jak może wyglądać polska przestrzeń publiczna kiedy w niekontrolowany sposób zostaną upublicznione wszystkie materiały skrzętnie zbierane przez dziesięciolecia w służbach PRL. Czy to będzie kolejna wojna polska-polska" - mówił też Zgorzelski.
Zaznaczył, że jego wątpliwości budzi też propozycja włączenia w struktury IPN Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. "W opinii wielu ekspertów grozi to stworzeniem niewydolnych struktur. Te projekty to łamanie podstawowych zasad państwa prawa" - powiedział poseł PSL zgłaszając wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu.
Projektowana nowelizacja, której autorami są posłowie PiS, przewiduje m.in., że ma zostać zlikwidowana Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, a jej kompetencje ma przejąć IPN.
W miejsce obecnej Rady IPN ma powstać Kolegium, które będzie tworzyło dziewięciu naukowców powoływanych przez Sejm, Senat i prezydenta. Zgodnie z projektem nowelizacji zmienia się tryb wyboru prezesa Instytutu. Miałby tego dokonywać Sejm za zgodą Senatu, po zasięgnięciu opinii Kolegium IPN. Obecnie prezesa IPN powołuje i odwołuje Sejm za zgodą Senatu, na wniosek Rady Instytutu Pamięci, która zgłasza kandydata spoza swego grona. (PAP)
akn/ mok/
