Obchody 80. rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego przy Pomniku Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego w Warszawie. Fot. PAP/P. Nowak
Nasz naród się nie poddał. Został zwyciężony, ale nie uległ – napisał prezydent Duda do uczestników obchodów 80. rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego, zorganizowanych w piątek w Warszawie.
List prezydenta podczas uroczystości przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej odczytał zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta RP Paweł Mucha. "Nasz naród się nie poddał. Został zwyciężony, ale nie uległ. Polska - podzielona pomiędzy dwa totalitarne imperia Trzecią Rzeszę niemiecką i Związek Sowiecki, ale nieujarzmiona - przez pięć i pół roku kontynuowała walkę o wolność" - napisał Andrzej Duda.
Polskie Państwo Podziemne – kontynuacja niepodległościowej tradycji
Prezydent przypomniał, że "nasi przodkowie i poprzednicy działając w konspiracji, stworzyli struktury polityczne i zbrojne obejmujące bez mała całe społeczeństwo". "Polacy trwali niezłomnie w nadziei na odzyskanie w nadziei na odzyskanie własnego, suwerennego państwa" - dodał.
"Europa poddana władzy Hitlera nie znała równie wielkiego i silnego ruchu oporu. Kiedy zaś nadeszła chwila zrywu - przywódcy tajnych władz i żołnierze Armii Krajowej wyszli z podziemia, aby realizując akcję +Burza+ przyjąć wkraczających na ziemie polskie Rosjan w roli gospodarzy" - podkreślił w liście.
"Wielu z nich za odwagę i poświęcenie w zmaganiach z Niemcami, a przede wszystkim za patriotyzm i wierność ojczyźnie zapłaciło bardzo wysoką cenę. Wielu dotknęły nowe represje, szykany i jeszcze gorsze od tego zniesławianie. Narzucony nam reżim komunistyczny chciał zatrzeć pamięć o Polsce walczącej, która nigdy nie wyrzekła się wolności" - napisał Duda.
"Dzisiaj, po 80 latach, świętujemy dzień Podziemnego Państwa Polskiego jako dzień obywatele na powrót wolnej ojczyzny. Składamy hołd bohaterom, którzy o nią walczyli - czy to poległym, czy ocalonym, lecz wszystkim razem zwycięskim - bo to z ich ofiary odrodziła się niepodległa Polska" - podkreślił prezydent.
85 lat temu powołano Szare Szeregi – konspiracyjną organizację Związku Harcerstwa Polskiego
List premiera Mateusza Morawieckiego skierowany do uczestników obchodów odczytał zastępca w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Paweł Szrot. "Polska stała się ofiarą dwóch totalitaryzmów. Gdy na obczyźnie formowały się na nowo nasze siły zbrojne - w kraju utworzono konspiracyjne struktury - Polskie Państwo Podziemne" - przypomniał premier.
"Dziś, w 80. rocznicę jego powstania oddajemy hołd patriotom, których opór wobec zniewolenia i praca dla dobra Rzeczypospolitej, były sygnałem dla świata, że jeszcze Polska nie zginęła" - podkreślił Morawiecki. "Pamiętamy, że konspiracja w Polsce obejmowała niemal wszystkie aspekty życia i wszystkie aspekty państwowe" - dodał.
Premier podkreślił, że polska konspiracja "była fenomenem na skalę światową". "Polskie Państwo Podziemne to, poza cywilnym, także wymiar wojskowy - Armia Krajowa. Kilkaset tysięcy żołnierzy, którzy przysięgali ojczyźnie - stać nieugięcie na straży jej honoru i o wyzwolenie jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary życia" - napisał.
"Nie ma słów, by wyrazić naszą wdzięczność i podziw wobec członków Polskiego Podziemia Niepodległościowego. Chylimy przed nimi czoła dzisiaj i będzie tak zawsze. Pamięć o nich nie przeminie. Cześć i chwała bohaterom" - zakończył swój list premier.
84 lata temu powołana została Służba Zwycięstwu Polski – zalążek Polskiego Państwa Podziemnego
List wystosowany przez marszałek Sejmu Elżbietę Witek odczytała wicemarszałek Małgorzata Gosiewska. "Pragnę wyrazić wdzięczność twórcom i działaczom podziemnych struktur państwa Polskiego, a zwłaszcza tym wszystkim, którzy narażali własne życie dla dobra ojczyzny" - napisała.
"Polskie Państwo Podziemne stanowiło olbrzymi zbiorowy wysiłek setek tysięcy ludzi. (...) Choć zryw naszych rodaków nie przyniósł nam wtedy wolności - pozostała nam piękna pamiątka w postaci niezłomnego ducha oporu, który przetrwał dziejowa próbę" - przypomniała Witek. "Symbolem tego ducha jest Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej" - dodała.
"Ten monument zawsze będzie nam przypominał o odwadze, poświęceniu i heroizmie walczących" - podkreśliła marszałek Sejmu, dodając, że "obowiązkiem każdego z nas jest zachowanie pamięci o minionych wydarzeniach i bohaterach, dzięki którym Polska stała się silnym i niezależnym państwem".
"Dlatego losy Polskiego Państwa Podziemnego stanowią szczególna część naszej narodowej historii, zasługującą na godne upamiętnienie. Dzisiejsza uroczystość przypomina nam, jak ważne dla współczesnego pokolenia Polaków jest nasze patriotyczne dziedzictwo" - podkreśliła Elżbieta Witek.
Polskie Państwo Podziemne
"Wyrazy czci i głębokiego szacunku składam kombatantom Armii Krajowej i cywilnych struktur konspiracji niepodległościowej. Życzę wszystkim Polakom, aby etos Polski walczącej zawsze trwał w waszych sercach" - zakończyła swój list marszałek Sejmu.
"Państwo Podziemne stało się symboliczną kontynuacją władzy Rzeczpospolitej" - powiedział prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski.
Zwrócił uwagę, że to "był fenomen, fenomen niespotykany w innym europejskim, ani innym światowym państwie". "Nigdzie nie powstały tak silne i zorganizowane struktury podziemnego państwa" - podkreślił.
Prezydent Warszawy przypomniał, że Polskie Państwo Podziemne "nie tylko prowadziło walkę", ale "starało się w warunkach okupacji zorganizować normalną działalność cywilną". "Nauczanie, poczta, wydawanie książek, ale również próba ratowania tych wszystkich, którzy byli w opresji. Również ratowania Żydów, stwarzając Radę Pomocy Żydom +Żegota+, która była jedyną organizacją tego typu na świecie" - mówił.
"Walka Polskiego Państwa Podziemnego, Szarych Szeregów, tysięcy odważnych Polek i Polaków - to najpiękniejszy rozdział historii, a te symbole, które są za mną - to są symbole dla nas święte" - podkreślił Rafał Trzaskowski.
Po modlitwie ekumenicznej odbył się apel pamięci i salwa honorowa.
W asyście wojskowej i pocztów sztandarowych przedstawiciele m.in. Kancelarii Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów, Sejmu i Senatu, mieszkańców Warszawy, ministra obrony narodowej, klubów parlamentarnych, Instytutu Pamięci Narodowej i Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej złożyli wieńce.
27 września obchodzony jest Dzień Polskiego Państwa Podziemnego. To tego dnia w 1939 r. w oblężonej przez Niemców Warszawie gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz utworzył wraz z grupą oficerów WP Służbę Zwycięstwu Polski – konspiracyjną organizację wojskową, mającą kontynuować walkę przeciwko obu okupantom.(PAP)
autorzy: Daria Porycka, Grzegorz Janikowski
dap/ gj/ pat/
