Artykuły historyczne

We wrześniu 1939 r. Sowieci zniszczyli wileński Uniwersytet Stefana Batorego

Podczas pierwszej okupacji sowieckiej Wilna we wrześniu 1939 r. aresztowano 500 osób, w tym profesorów. Sowieci z premedytacją zniszczyli Uniwersytet Stefana Batorego – jedną z ważniejszych uczelni II Rzeczypospolitej – mówi PAP historyk Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN Rafał Michliński.

Pokój za wszelką cenę – 85 lat temu w Monachium dokonano rozbioru Czechosłowacji

85 lat temu, w nocy z 29 na 30 września 1938 r. przedstawiciele mocarstw europejskich zdecydowali o oddaniu czechosłowackich Sudetów nazistowskim Niemcom. Układ z Monachium przeszedł do historii jako jedna z najbardziej haniebnych umów w dziejach dyplomacji.

84 lata temu powołana została Służba Zwycięstwu Polski – zalążek Polskiego Państwa Podziemnego

84 lata temu, 27 września 1939 r., powołana została Służba Zwycięstwu Polski, przekształcona w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w AK. Stała się ona zalążkiem Polskiego Państwa Podziemnego, które działając w latach 1939–1945 na terenach okupowanych przez Niemców i Sowietów, było fenomenem w ogarniętej wojną Europie.

65 lat temu zainicjowano budowę „tysiąca szkół na tysiąclecie”

65 lat temu, 24 września 1958 r., I sekretarz KC PZPR Władysław Gomułka wezwał do budowy tysiąca szkół na tysiąclecie państwa polskiego. „Przemówienie o szkołach tysiąclatkach można odczytać jako sygnał tego, że Gomułka wyrusza na bitwę o dusze Polaków” – mówi PAP biograf Gomułki, Piotr Lipiński.

80 lat temu AK wykonała wyrok śmierci na niemieckim zbrodniarzu Auguście Kretschmannie

80 lat temu, 24 września 1943 r., na warszawskim Powiślu oddział Kedywu KG AK dowodzony przez Stanisława Jastrzębskiego „Kopcia” wykonał wyrok śmierci na zastępcy niemieckiego komendanta obozu przy ul. Gęsiej SS-Hauptscharführerze, Auguście Kretschmannie.

Niemcy na terenie okupowanej Polski zamordowali 20 tys. pacjentów szpitali psychiatrycznych

Niemcy na terenie okupowanej Polski zamordowali 20 tys. pacjentów szpitali psychiatrycznych. „Pierwszych ruchomych komór gazowych użyli do mordowania pacjentów szpitala w Gnieźnie w 1939 r.” – mówi PAP wykładowca Katedry Psychiatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego prof. Tadeusz Nasierowski.

30 lat temu odbyły się drugie w dziejach III RP wybory parlamentarne

30 lat temu, 19 września 1993 r., odbyły się drugie w dziejach III RP wybory parlamentarne. Zwyciężył w nich SLD, który wspólnie z PSL stworzył koalicję rządową. „W tych wyborach zderzyły się dwie diametralnie odmienne oceny minionych kilku lat” – ocenia w rozmowie z PAP historyk prof. Antoni Dudek.

30 lat temu pożegnano ostatnich żołnierzy rosyjskich stacjonujących w Polsce

30 lat temu, 17 września 1993 r., na dziedzińcu Belwederu odbyło się pożegnanie żołnierzy rosyjskich opuszczających Polskę. Moment ten był symbolicznym końcem okupacji, trwającej nieprzerwanie od 1944 r. Negocjacje dotyczące wycofania Rosjan były długim i skomplikowanym procesem.

84. rocznica sowieckiej napaści na Polskę

84 lata temu, 17 września 1939 r., łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, Armia Czerwona wkroczyła na teren Rzeczypospolitej Polskiej, realizując ustalenia zawarte w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow. Konsekwencją sojuszu dwóch totalitaryzmów był rozbiór osamotnionej Polski.

17 września 1939 r. strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza pierwsze stawiły opór Sowietom

17 września 1939 r. strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza pierwsze stawiły opór Sowietom. Najdłużej walczyło zgrupowanie gen. bryg. Wilhelma Orlika–Rückemanna, które 1 października stoczyło ostatni bój pod Wytycznem. Na wschodnich rubieżach RP poległo 2,5 tys. żołnierzy KOP i WP.