Artykuły historyczne

55 lat temu Ryszard Siwiec dokonał samospalenia, protestując przeciw agresji na Czechosłowację

55 lat temu, 8 września 1968 r. Ryszard Siwiec, filozof, żołnierz AK, w proteście przeciw agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, dokonał aktu samospalenia w czasie Centralnych Dożynek na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie.

390 lat temu pod Smoleńskiem rozpoczęła się jedna z największych bitew polsko-rosyjskich

390 lat temu, 7 września 1633 r., wojska Rzeczypospolitej dowodzone przez króla Władysława IV dotarły pod oblężony przez wojska moskiewskie Smoleńsk, aby rozstrzygnąć o przynależności tej strategicznie położonej twierdzy, stanowiącej klucz do panowania nad tą częścią Rusi.

80 lat temu Armia Krajowa zlikwidowała Franza Bürkla – zbrodniarza z Pawiaka

80 lat temu, 7 września 1943 r., w Warszawie dokonano zamachu na Franza Bürkla, jednego z najbardziej sadystycznych oprawców więźniów Pawiaka. Była to jedna z najlepiej zaplanowanych i przeprowadzonych akcji likwidacyjnych wymierzonych w niemiecki aparat terroru w Generalnym Gubernatorstwie.

Mieszkańcy Wielunia stali się pierwszymi ofiarami II wojny światowej

1 września 1939 r. niewielki Wieluń przy granicy z Niemcami został niemal całkowicie zniszczony w wyniku pierwszego bombardowania II wojny światowej. Mieszkańcy pozbawionego wojskowego znaczenia, niebronionego miasta stali się pierwszymi ofiarami niemieckiej przemocy.

Solidarni 1968

Kiedy 8 września 1968 r. 59-letni Ryszard Siwiec dokonał samospalenia w proteście przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego (w tym ludowego Wojska Polskiego) na Czechosłowację, nie wiedział, że wpisał się w ten sposób w długą listę Polaków, którzy zdecydowali się zaprotestować przeciwko „bratniej pomocy” czy też wesprzeć w trudnej chwili Czechów i Słowaków.

80 lat temu w akcji pod Sieczychami poległ Tadeusz Zawadzki „Zośka”

80 lat temu, 20 sierpnia 1943 r., w ataku na posterunek graniczny w Sieczychach poległ Tadeusz Zawadzki „Zośka”. „Celem akcji było zademonstrowanie sprzeciwu wobec rozdzielenia przez Niemców sztuczną granicą polskich ziem i osłabienie kontroli nad granicą, którą często przekraczali także kurierzy Podziemia” – mówi PAP historyk z Uniwersytetu Warszawskiego dr hab. Tadeusz Paweł Rutkowski.

140 lat temu urodził się architekt Adolf Szyszko-Bohusz

140 lat temu, 19 sierpnia 1883 r., urodził się architekt i konserwator zabytków Adolf Szyszko-Bohusz. „Uchodził za autorytet, zwłaszcza w kręgu form klasycznych i konserwacji zabytków, liczono się z jego opinią i powierzano mu prestiżowe projekty” – mówi PAP dr hab. Michał Pszczółkowski z gdańskiej ASP. „Był autorem budynków ikon, które formowały metropolitalny charakter Krakowa” – dodaje dr inż. Michał Wiśniewski z UEK.

„Chciałem, by Warszawa była wielka” – 130 lat temu urodził się Stefan Starzyński

Chciałem, by Warszawa była wielka – mówił prezydent stolicy Stefan Starzyński w ostatnim przemówieniu radiowym do mieszkańców we wrześniu 1939 r. Wcześniej jako włodarz miasta zmienił jego oblicze, unowocześniając, aktywizując zaniedbane peryferia, budząc w warszawiakach umiłowanie stolicy. 19 sierpnia mija 130. rocznica jego urodzin.

80 lat temu RAF zbombardowały niemiecki ośrodek rakietowy w Peenemünde

W nocy 17 na 18 sierpnia 1943 r. RAF dokonały nalotu na niemiecki ośrodek rakietowy w Peenemünde. „To najbardziej utajnione miejsce w III Rzeszy rozpracowała AK. W odkryciu tajemnicy rakiet V miał udział konstruktor, lotnik i konspirator inż. Antoni Kocjan” – powiedział PAP historyk z IPN Wiesław Kaczmarczyk.

80 lat temu AK przeprowadziła akcję „Góral”

80 lat temu, 12 sierpnia 1943 r., Armia Krajowa przeprowadziła akcję „Góral”. Podczas ataku na konwój okupacyjnego Banku Emisyjnego zdobyto ok. 105 mln zł. „Największa w okupowanej Europie akcja ekspropriacyjna była perfekcyjnie zaplanowaną i przeprowadzoną operacją bojową AK” – mówi PAP historyk z IPN Andrzej Kryński.