Artykuły historyczne

100 lat temu YMCA rozpoczęła działalność w Polsce

100 lat temu, 8 grudnia 1923 r., powstała Polska YMCA. Pierwszym honorowym członkiem został marszałek Józef Piłsudski. Dzięki organizacji polska młodzież poznała koszykówkę, siatkówkę i piłkę wodną - powiedział PAP prezes Fundacji Muzeum Jazzu im. Leopolda Tyrmanda i wiceprezes Polskiej YMCA Andrzej Rumianowski.

80 lat temu zmarł Piotr Drzewiecki, pierwszy prezydent stolicy w niepodległej Polsce

80 lat temu, 8 grudnia 1943 r., w więzieniu w Berlinie zmarł Piotr Drzewiecki, prezydent Warszawy w latach 1917–1921, inżynier, pionier naukowego zarządzania przedsiębiorstwami. „Był wielkim orędownikiem i inicjatorem utworzenia Wielkiej Warszawy” – mówi PAP varsavianista dr Artur Bojarski.

70 lat temu płk. Jana Mazurkiewicza „Radosława” skazano na karę dożywotniego więzienia

70 lat temu, 7 grudnia 1953 r., komunistyczny sąd skazał na karę dożywotniego pozbawienia wolności byłego szefa Kedywu AK płk. Jana Mazurkiewicza „Radosława”. Proces Mazurkiewicza i trzech innych oficerów Kedywu był jednym z największych spektakli sądowych okresu stalinowskiego.

80 lat temu zakończyła się konferencja w Teheranie

W Teheranie Roosevelt wyraził zgodę na przesunięcie wschodniej granicy Polski na tzw. linię Curzona. Kluczowe i negatywne dla Polski decyzje w sprawie granic, ustroju i niepodległości zapadły właśnie tam – mówi PAP historyk z Uniwersytetu Warszawskiego prof. Tadeusz P. Rutkowski. 80 lat temu, 1 grudnia 1943 r., zakończyła się konferencja w Teheranie.

100 lat temu urodziła się Anna Danuta Sławińska, świadek rzezi Woli i exodusu Warszawy

100 lat temu, 30 listopada 1923 r., urodziła się Anna Danuta Sławińska; sanitariuszka w Szpitalu Zakaźnym św. Stanisława na Woli podczas Powstania Warszawskiego; później w obozie przejściowym w Pruszkowie Dulag 121 – gdzie była też tłumaczką niemieckiej komisji lekarskiej.

115 lat temu urodził się Aleksander Ford – reżyser „Krzyżaków”

115 lat temu, 24 listopada 1908 r., urodził się Aleksander Ford, jeden z najważniejszych twórców polskiego kina. „Od początku swojej działalności starał się kręcić filmy zaangażowane, a przy tym przystępne, otwarte na szeroką publiczność” – mówi PAP biograf reżysera Michał Danielewicz.

130 lat temu urodził się Władysław Strzemiński, malarz i teoretyk sztuki

130 lat temu, 21 listopada 1893 r., urodził się Władysław Strzemiński, malarz i teoretyk sztuki, pionier konstruktywistycznej awangardy w Polsce lat 20. i 30. XX wieku, bohater ostatniego - a czwartego nominowanego do Oscara - filmu Andrzeja Wajdy pt. „Powidoki” (2016).

80 lat temu wybuchł bunt więźniów w obozie przy ul. Janowskiej we Lwowie

80 lat temu, 19 listopada 1943 r., w niemieckim obozie koncentracyjnym przy ul. Janowskiej we Lwowie wybuchł bunt jego więźniów. Mimo że obóz ten jest miejscem śmierci co najmniej kilkudziesięciu tysięcy Żydów, miejsce to jest niemal zapomniane.

75 lat temu wydano wyroki w procesie pokazowym przywódców PPS

75 lat temu, 19 listopada 1948 r., Sąd Wojskowy w Warszawie ogłosił wyroki na przywódców PPS-WRN, którym zarzucono m.in. planowanie obalenia przemocą ustroju i szpiegostwo. Ten proces pokazowy był ważnym krokiem w budowie porządku totalitarnego w Polsce rządzonej przez komunistów.

135 lat temu zmarł Walery Rzewuski, wybitny fotograf drugiej połowy XIX wieku

135 lat temu, 18 listopada 1888 r., zmarł Walery Rzewuski, fotograf, właściciel jednego z najlepszych zakładów fotograficznych na ziemiach polskich. Na zdjęciach utrwalił wizerunki wybitnych przedstawicieli swojej epoki oraz powstańców styczniowych.