Artykuły historyczne

40 lat temu wybuchły strajki świdnickie i lubelskie

40 lat temu, 8 lipca 1980 r., w Świdniku wybuchł strajk robotników miejscowej fabryki PZL. W ciągu kolejnych dni protesty przeciw podwyżkom cen objęły kolejne zakłady. Wbrew obawom władze nie zdecydowały się na ich siłowe stłumienie. Lubelski lipiec stanowił wstęp do wydarzeń przełomowego Sierpnia.

70 lat temu podpisano między Polską a NRD układ o granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej

70 lat temu, 6 lipca 1950 r. w Zgorzelcu premierzy Józef Cyrankiewicz i Otto Grotewohl podpisali „Układ o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej”. Był to pierwszy w historii polsko-niemiecki układ graniczny. Jego zapisy zostały narzucone obu państwom przez ZSRS.

80 lat temu ogłoszono „Testament Polski Walczącej”

80 lat temu, 1 lipca 1945 r., Rada Jedności Narodowej ogłosiła „Testament Polski Walczącej” jako ostatni akt swojej działalności. Dokument ten był ideowym podsumowaniem sześciu lat walki o niepodległość oraz sprzeciwem wobec niesprawiedliwych decyzji podjętych przez mocarstwa alianckie w Jałcie i Teheranie.

105 lat temu powołano Radę Obrony Państwa

105 lat temu, 1 lipca 1920 r., Sejm Ustawodawczy powołał Radę Obrony Państwa pod przewodnictwem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Miała prawo decyzji we wszystkich sprawach związanych z prowadzeniem wojny i zawieraniem pokoju.

Wybory prezydenckie w Polsce 1989–2015

W historii Polski po 4 czerwca 1989 r. obywatele wybierali prezydenta RP sześciokrotnie. Niemal wszystkie kampanie były zacięte i obfitowały w wiele dramatycznych momentów oraz zaskakujących decyzji wyborców.

75 lat temu powołano Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej

75 lat temu, 28 czerwca 1945 r., powołano Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Jego powstanie było realizacją uchwał z konferencji w Jałcie, które według aliantów zachodnich miały zapewnić Polsce możliwość decydowania o swoim losie. TRJN okazał się narzędziem w rękach Stalina.

15 lat temu otwarto odbudowany Cmentarz Orląt Lwowskich

15 lat temu, 24 czerwca 2005 r., otwarto odbudowany Cmentarz Orląt Lwowskich. W międzywojniu był jednym z najważniejszych polskich symboli walki o niepodległość. W okresie ZSRS był konsekwentnie niszczony. Po upadku imperium jego odbudowę traktowano jako element próby pojednania narodów polskiego i ukraińskiego.

120 lat temu urodził się Rafał Lemkin, twórca pojęcia ludobójstwa

120 lat temu, 24 czerwca 1900 r., urodził się Rafał Lemkin, prawnik, twórca pojęcia ludobójstwa i jeden ze współautorów uchwalonej przez ONZ „Konwencji w sprawie zapobiegania i karania ludobójstwa”. „Odkąd uznałem, że niszczenie grup ludności jest zbrodnią, nie mogłem zaznać spokoju” – podkreślał w autobiografii.

75 lat temu wydano wyroki w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego

75 lat temu, 21 czerwca 1945 r., w Moskwie wydano wyroki w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. „Jeszcze ten, kto jest wolny, bez trudu odgadnie, że zbrodniarzem w tej sali nie my, ale wyście” – podsumował proces szesnastu poeta Kazimierz Wierzyński.

80 lat temu ewakuowano do Wielkiej Brytanii polskie władze emigracyjne

80 lat temu, 20 czerwca 1940 r., do Londynu przybył ewakuowany z upadającej pod naporem Niemców Francji premier RP gen. Władysław Sikorski. Wydarzenia drugiej połowy czerwca były jednym z najbardziej dramatycznych momentów historii Polski w pierwszym okresie II wojny światowej.