Artykuły historyczne

„Sowieci do domu” – wycofanie jednostek sowieckich z Polski

Ostatni żołnierze okupanta, który sprawował kontrolę nad powojenną Polską, opuścili nasz kraj w 1993 r. O wyjeździe z Polski ostatnich jednostek Armii Sowieckiej meldował 17 września gen. Leonid Kowaliow. Dzień później porannym pociągiem z Warszawy faktycznie wyjechała niewielka grupa oficerów sowieckich, w tym pięciu generałów.

85 lat temu Związek Sowiecki zaatakował walczącą z Niemcami Polskę

85 lat temu, przed świtem 17 września 1939 r., Armia Czerwona, wypełniając sowieckie zobowiązania zawarte w tajnym protokole dodatkowym do paktu Ribbentrop-Mołotow, zaatakowała Polskę. Sowiecka agresja zapoczątkowała dramat setek tysięcy Polaków zesłanych przez okupantów na „nieludzką ziemię”.

Kampania wschodnia jezuitów

Towarzystwo Jezusowe, najpotężniejszy zakon w historii I Rzeczypospolitej, odgrywało ważną rolę w kształtowaniu się polityki wyznaniowej. Jego przedstawiciele doradzali królom, wpływali na ich decyzje i nie bez powodów byli traktowani przez szlachtę z podejrzliwością. Prowadzili działalność misyjną na wschodzie Rzeczypospolitej, to znaczy na terenach niezwykle wymagających.

„Powódź tysiąclecia” – 27 lat temu woda zniszczyła lub uszkodziła ponad 2 procent powierzchni kraju

56 ofiar śmiertelnych i straty materialne oceniane na około 12 mld zł - to bilans powodzi, z którą w lipcu 1997 r. mierzyła się Polska. 7 tys. osób straciło dach nad głową, a ok. 40 tys. dorobek całego życia. Według szacunków woda zniszczyła lub uszkodziła ponad 2 proc. powierzchni kraju.

150 lat temu zmarł Maksymilian Gierymski, malarz i powstaniec styczniowy

16 września 1874 roku w Bad Reichenhall zmarł Maksymilian Gierymski - powstaniec styczniowy, artysta malarz, prekursor realizmu w malarstwie polskim drugiej połowy XIX wieku.

130 lat temu urodził się Julian Tuwim - poeta, wylękniony bluźnierca, obywatel polszczyzny

13 września 1894 r. urodził się w Łodzi Julian Tuwim, poeta, wylękniony bluźnierca - polszczyzna okazała się dlań ojczyzną, która go nigdy nie zdradziła. "Wszyscy inni zapierali się Tuwima, odmawiali mu prawa i do bycia Polakiem, i do bycia Żydem" - przypomniał biograf Mariusz Urbanek.

90 lat temu urodził się Andrzej Feliks Grabski - historyk wszechstronny

Był jednym z najwybitniejszych i najbardziej wszechstronnych polskich historyków w okresie powojennym, a zarazem postacią kontrowersyjną. Andrzej Feliks Grabski był uczonym, który stworzył rudymentarne dzieła z zakresu historii historiografii – dyscypliny przez jednych uważanych za niszową, przez innych za hermetyczną, a nawet ezoteryczną, ale bez której niepodobna wyobrazić sobie rozwoju nauk historycznych. Mimo że od ćwierćwiecza nie ma go wśród nas, jego dorobek jest nie tylko aktualny, lecz także niezastąpiony.

60 lat temu zmarł pisarz Sergiusz Piasecki, autor m.in. „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy”

12 września 1964 r. na emigracji zmarł pisarz Sergiusz Piasecki. Jego życie mogłoby posłużyć za scenariusz awanturniczego filmu przygodowego. Autor „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy” był m.in. buntownikiem, agentem wywiadu, przemytnikiem, więźniem, żołnierzem Armii Krajowej, to wszystko można odnaleźć w jego powieściach.

35 lat temu rząd Tadeusza Mazowieckiego uzyskał wotum zaufania

12 września 1989 r. posłowie na Sejm niemal jednogłośnie udzielili wotum zaufania pierwszemu od 1944 r. niekomunistycznemu rządowi Polski. „Jestem przekonany, że zdecydowana większość Polaków w podobny sposób pojmuje cele, do których powinniśmy zdążać” – mówił tego dnia Tadeusz Mazowiecki.

100 lat temu utworzono Korpus Ochrony Pogranicza

12 września 1924 r. rozkazem Ministerstwa Spraw Wojskowych powołano Korpus Ochrony Pogranicza. Celem utworzonej 100 lat temu formacji była ochrona polskiej granicy wschodniej oraz zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom Kresów, którzy byli zagrożeni brutalnymi napadami sowieckich grup dywersyjnych.