Artykuły historyczne

50 lat temu zmarł Samuel Goldwyn – warszawiak, który podbił Hollywood

31 stycznia 1974 r. w Los Angeles zmarł Samuel Goldwyn – pochodzący z Warszawy producent filmowy, współzałożyciel wytwórni MGM. „Mógłbym opowiedzieć całą historię amerykańskiego kina poprzez jego życie i karierę” – mówił Andrew Scott Berg, autor wydanej w 1989 r. książki „Goldwyn: A Biography”.

105 lat temu w Polsce w obiegu było osiem walut

105 lat temu w obiegu było w Polsce osiem walut, co było skutkiem zaborów i I wojny światowej. Stanowiło to ogromne wyzwanie integracyjne dla rządu odrodzonego państwa.

105 lat temu urodził się amerykański as myśliwski polskiego pochodzenia Frank Gabreski

28 stycznia 1919 r. urodził się Franciszek Gabryszewski. Jako Francis Gabreski stał się asem amerykańskiego lotnictwa myśliwskiego. W USA jest bohaterem narodowym. W Polsce jego postać jest mało znana i wspominana tylko przy specjalnych okazjach - powiedział PAP historyk lotnictwa prof. Andrzej Olejko.

205 lat temu zmarł Jan Kiliński – przywódca insurekcji warszawskiej w 1794 r.

205 lat temu, 28 stycznia 1819 r., zmarł Jan Kiliński, jeden z najważniejszych przywódców Insurekcji Kościuszkowskiej i symbol walk o wyzwolenie polskiej stolicy spod rosyjskiej okupacji. Uważany jest za jednego z pierwszych bohaterów narodowych wywodzących się spoza szlachty.

79 lat temu Armia Czerwona otworzyła bramy obozu Auschwitz

27 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej otworzyli bramy niemieckiego obozu Auschwitz. Skrajnie wyczerpani więźniowie, których było w nim jeszcze około 7 tys., w tym pół tysiąca dzieci, witali ich jako wyzwolicieli.

25 lat temu zmarł Jerzy Turowicz, redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”

27 stycznia 1999 r. zmarł Jerzy Turowicz, dziennikarz, publicysta, redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”. „Redagował niezwykłe pismo, które nawet w czasach ostrej cenzury potrafiło być pismem, które nie kłamie, które jest wolne” – wspominał Tadeusz Mazowiecki.

Niemiecki obóz Auschwitz – miejsce męczeństwa ponad 1 mln ludzi

Auschwitz jest symbolem zagłady Żydów i Romów, martyrologii Polaków, męczeństwa sowieckich jeńców wojennych i obywateli innych okupowanych przez III Rzeszę państw Europy. Niemcy zamordowali w obozie co najmniej 1,1 mln osób. 90 procent ofiar stanowili Żydzi.

105 lat temu Józef Piłsudski nadał weteranom Powstania Styczniowego uprawnienia żołnierzy WP

21 stycznia 1919 r. Naczelnik Józef Piłsudski wydał rozkaz o nadaniu weteranom Powstania Styczniowego uprawnień żołnierzy WP. W II Rzeczypospolitej powstańcy styczniowi otoczeni byli wyjątkową czcią i szacunkiem – mówi PAP historyk z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku prof. Włodzimierz Suleja.

150 lat temu urodził się Wincenty Witos, jeden z ojców niepodległej Polski

21 stycznia 1874 r. urodził się Wincenty Witos, przywódca polskiego ruchu ludowego, trzykrotny premier II RP. Mottem jego działań była sentencja: „Kiedy nie było Polski niepodległej – dążyć do niej, gdy przyszła – pracować dla niej, a gdy była w potrzebie – bronić jej”.

100 lat temu zmarł Włodzimierz Lenin – twórca pierwszego państwa totalitarnego

21 stycznia 1924 r. w Gorkach pod Moskwą zmarł Włodzimierz Lenin, właściwie Władimir Iljicz Uljanow, założyciel partii bolszewickiej, organizator i pierwszy przywódca totalitarnego państwa sowieckiego. Jego kult był ważnym elementem ideologii komunistycznej przez ponad 70 lat.