Artykuły historyczne

„Z dwu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła” – 455 lat temu zawarto Unię Lubelską

1 lipca 1569 r., senatorowie oraz posłowie Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego potwierdzili i zaprzysięgli Unię Lubelską. Akt deklarował m.in.: „Iż już Krolestwo polskie i Wielgie Księstwo litewskie jest jedno nierozdzielne i nierożne ciało, a także nierożna ale jedna a spolna Rzeczpospolita”.

33 lat bez Układu Warszawskiego. "Żegnamy się z epoką Europy podzielonej przez ideologiczną nienawiść"

33 lata temu przywódcy pięciu państw Europy Środkowej podpisali protokół o likwidacji Układu Warszawskiego. "Definitywnie żegnamy się z epoką Europy podzielonej przez ideologiczną nienawiść” - komentował prezydent Czechosłowacji Václav Havel.

30 lat temu zmarła Helena Grossówna - gwiazda przedwojennego kina polskiego

To z nią Bodo umawiał się na dziewiątą, i jej - wspólnie z Dymszą - śpiewał „Ach, śpij kochanie”; a Żabczyński zapewniał ją „już nie zapomnisz mnie”. 1 lipca 1994 r. zmarła Helena Grossówna, aktorka, tancerka, piosenkarka - gwiazda przedwojennego kina polskiego.

Wilno – barokowa stolica wschodnich rubieży

Wilno, historyczna stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego – pod wieloma względami jedno z najbardziej niezwykłych miast Europy Środkowo-Wschodniej. Unikatowe w swoim architektonicznym kształcie, nazywane perłą baroku, miasto, w którym można spotkać wyjątkową odmianę tego stylu architektonicznego. Miasto, które miało to szczęście, że większość z zabytków barokowych przetrwało zawieruchę dziejową.

„Noc długich noży” – 90 lat temu Hitler utorował sobie drogę do pełni władzy

90 lat temu, o poranku 30 czerwca 1934 r. w Niemczech zakończyła się krwawa czystka mająca na celu eliminację czołowych członków SA, na czele z Ernstem Röhmem. „Ocalił pan naród niemiecki przed poważnym niebezpieczeństwem” – gratulował Hitlerowi prezydent Paul von Hindenburg.

95 lat temu urodził się reżyser Jan Łomnicki

30 czerwca 1929 r. w Podhajcach urodził się reżyser i scenarzysta Jan Łomnicki. Miał niezwykły dar wiernego odtwarzania klimatu czasów, które ukazywał na taśmie filmowej. Był dokumentalistą. Niewiele osób wie, że kilkakrotnie pojawiał się na planie jako aktor - powiedział PAP filmoznawca Adam Wyżyński.

„Jestem zwierzęciem politycznym” - 95 lat temu urodziła się Oriana Fallaci

95 lat temu, 29 czerwca 1929 r. we Florencji urodziła się Oriana Fallaci, włoska dziennikarka i pisarka. Autorka wywiadów z najważniejszymi postaciami drugiej połowy XX wieku. „Jestem zwierzęciem politycznym. Wywodzę się z rodziny owładniętej obsesją na punkcie polityki i żyję nią od dzieciństwa” – pisała o sobie.

85 lat temu hasło „żywe torpedy” trafiło na pierwsze strony polskich gazet

Wiosną 1939 r. hasło „żywe torpedy” nabrało rozgłosu po ogłoszeniu przez III Rzeszę roszczeń wobec Polski. Idea ochotników do samobójczych misji była potężną akcją propagandową, a nie pomysłem na skuteczną walkę z Niemcami - powiedział PAP historyk dr Marcin Kłodziński.

Nawet źle napisane role zamieniał w kreacje – 100 lat temu urodził się Gustaw Lutkiewicz

29 czerwca 1924 r. urodził się w Kownie (Litwa) Gustaw Lutkiewicz – aktor. „Umiał znaleźć sobie miejsce, zaistnieć w przedstawieniu w sposób naturalny” – mówi PAP Maciej Wojtyszko. „Nawet źle napisane role zamieniał w kreacje” – ocenia.

50 lat temu powstał film "Wiosna, panie sierżancie” - ostatnia komedia Tadeusza Chmielewskiego

28 czerwca 1974 r. odbyła się premiera filmu „Wiosna, panie sierżancie” – ostatniej komedii wyreżyserowanej przez Tadeusza Chmielewskiego; twórcę takich filmów jak m. in. „Ewa chce spać”, „Jak rozpętałem drugą wojnę światową” i „Nie lubię poniedziałku”.