Pokaz obchodów święta Purim w zabytkowej synagodze w Tykocinie. 2013 r. Fot. PAP/A. Reszko
Święto Purim obchodzone jest na pamiątkę biblijnego zwycięstwa nad Persami. Opisana w Księdze Estery historia przypomina baśń. W tym dniu organizowane są bale przebierańców i przedstawienia teatralne, gdzie główne role odgrywają piękna królowa Estera i groźny wódz Haman. Purim to kolorowe, swobodne, pełne radości i niewinnych żartów święto.
Święto Purim 2017 rozpoczyna się o zachodzie słońca w sobotę 11 marca i kończy w niedzielę późnym wieczorem 12 marca.
Żydzi na całym świecie w sobotę wieczorem rozpoczną obchody Purim. Jest to jedno z najradośniejszych żydowskich świąt - odpowiednik karnawału.
W święto Purim - upamiętniającym uchronienie Żydów od zagłady w imperium perskim - nazywanym także świętem Odmienionych Losów, w synagogach i gminach żydowskich odbywa się wiele imprez kulturalnych i zabaw. Przypada 14. lub 15. dnia miesiąca księżycowego Adar. Nazwa Purim pochodzi od słowa los - po hebrajsku pur, w liczbie mnogiej - purim.
W święto Purim - upamiętniającym uchronienie Żydów od zagłady w imperium perskim - nazywanym także świętem Odmienionych Losów, w synagogach i gminach żydowskich odbywa się wiele imprez kulturalnych i zabaw. Przypada 14. lub 15. dnia miesiąca księżycowego Adar. Nazwa Purim pochodzi od słowa los - po hebrajsku pur, w liczbie mnogiej - purim.
W przeddzień święta, 13 dnia miesiąca Adar wyznawców obowiązuje trwający od wschodu do zachodu słońca post, zwany „Postem Estery”. 14 dnia Adar, w sam dzień święta, zakazane są post i publiczna żałoba.
Tradycja święta sięga V wieku p.n.e. Odnosi się do historii opisanej w trzeciej części Biblii Hebrajskiej (Tanach) w księdze nazwanej Księgą Estery (Megilat Ester). Opowiada ona o królu perskim Achaszweroszu (według badaczy prawdopodobnie chodzi o Kserksesa I), jego żonie pięknej Żydówce Esterze, jej kuzynie Mordechaju i królewskim ministrze Hamanie, który był wrogiem Żydów.
Mordechaj odmawia złożenia pokłonu zadufanemu Hamanowi. Ten postanawia rozprawić się z niepokornym Żydem i całym jego narodem. Przekonuje króla, aby wydał rozkaz unicestwienia wszystkich Żydów mieszkających w jego państwie w ciągu jednego dnia - 13 dnia miesiąca Adar. Haman wybrał ten dzień, ciągnąc uprzednio losy. Mordechaj informuje o rozkazie Esterę. Ta najpierw urządza dla króla bal, a później ucztę. Prosi go o zmianę decyzji wyjawiając, że należy do narodu, który skazał na zagładę. Rozgniewany król każe powiesić Hamana.
Wieczorem urządzana jest uczta, która trwa do późnych godzin nocnych. Często ma ona charakter balu. Uczestnicy bali purimowych zakładają maski, przebierają się m.in. za postacie z Księgi Estery; mężczyźni udają kobiety, a kobiety mężczyzn. Purim jest jedynym świętem, podczas którego wolno naigrywać się i naśmiewać z wrogów.
Obowiązkiem każdego wierzącego Żyda jest w święto Purim dwukrotne wysłuchanie w synagodze Księgi Estery: wieczorem - na rozpoczęcie święta i nazajutrz rano - po porannej modlitwie. Podczas czytania ilekroć pada imię Haman, zebrani hałasują, tupią, terkoczą kołatkami i grzechotkami. Po wieczornym czytaniu rozpoczyna się radosna zabawa, która trwa dwa dni.
Święto Purim jest chętnie obchodzone także przez niereligijnych Żydów.
Wieczorem urządzana jest uczta, która trwa do późnych godzin nocnych. Często ma ona charakter balu. Uczestnicy bali purimowych zakładają maski, przebierają się m.in. za postacie z Księgi Estery; mężczyźni udają kobiety, a kobiety mężczyzn. Purim jest jedynym świętem, podczas którego wolno naigrywać się i naśmiewać z wrogów.
Jako obowiązek religijny tego dnia traktowane jest picie podczas uczt alkoholu, aż do momentu, w którym nie można będzie rozróżnić wznoszonych okrzyków: "Niech będzie błogosławiony Mordechaj" i "Niech będzie przeklęty Haman".
W trakcie uczty odbywają się występy artystyczne oraz loteria fantowa.
Z okazji święta wypieka się tzw. hamantasze lub oznej Haman, czyli uszy Hamana - ciasteczka w kształcie rożków z nadzieniem makowym, orzechowym lub morelowym. Wysyła się do krewnych i znajomych upominki, najczęściej smakołyki, a biednych obdarza się żywnością i pieniędzmi.
Z okazji święta Purim w niedzielę, 12 marca Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN organizuje wspólną zabawę purimową, na którą złożą się rodzinne warsztaty, spacer rodzinny po wystawie stałej Muzeum oraz koncert. Szczegóły na stronie internetowej Muzeum POLIN.
Do święta Purim nawiązuje także „Cud purymowy” – polski film fabularny z 2000 roku w reżyserii Izabelli Cywińskiej, zrealizowany na podstawie scenariusza Macieja Karpińskiego.
abe/ rda/
