Wystawa „1956: Polska – Węgry. Historia i pamięć”
Przegląd filmów dokumentalnych, wystawy, gra miejska i koncert - takie działania planuje lub współorganizuje w najbliższym czasie poznański oddział IPN w związku z 60. rocznicą Czerwca ’56. Główne uroczystości rocznicowe w Poznaniu odbędą się 28 czerwca.
Część przedsięwzięć odbywać się będzie poza Wielkopolską i poza krajem – po to, by jak najszerzej rozpropagować wiedzę o Poznańskim Czerwcu.
28 czerwca 1956 roku robotnicy Zakładów Cegielskiego, wówczas Zakładów im. Stalina, podjęli strajk generalny i zorganizowali demonstrację uliczną, krwawo stłumioną przez milicję i wojsko. Główne uroczystości rocznicowe w 60-lecie tamtych wydarzeń odbędą się 28 czerwca w Poznaniu. Spodziewana jest obecność prezydentów Polski i Węgier.
Poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej przygotował z okazji rocznicy szereg wydarzeń mających wzbogacić wiedzę poznaniaków, Wielkopolan i Polaków o wydarzeniu sprzed 60 lat.
22 czerwca w kinie Rialto w Poznaniu zaplanowano pokaz filmów dokumentalnych „Śladami Poznańskiego Czerwca '56”. Jak poinformowała PAP Natalia Cichocka z poznańskiego oddziału IPN, seanse zostały zaplanowane także przed południem – po to, by mogły wziąć w nich udział szkoły.
Pokazany zostanie m.in. film „Maestro” Agaty Ławniczak, opowiadający o losach obrońcy w tzw. procesach poznańskich, mecenasa Stanisława Hejmowskiego oraz „Paradoks o konduktorze” Michała Dudziewicza, którego narratorem i jednym z głównych bohaterów jest aktor Zdzisław Wardejn. Jako szesnastolatek Wardejn został omyłkowo umieszczony na liście śmiertelnych ofiar Czerwca.
W Poznaniu wystawa „1956: Polska – Węgry. Historia i pamięć” prezentowana będzie do końca lipca. „Celem wystawy jest przybliżenie wydarzeń 1956 roku w Polsce i na Węgrzech oraz ukazanie uniwersalnego dążenia do wolności ludzi żyjących w systemie komunistycznym. Jest to również okazja do pokazania losów dwóch narodów, które znalazły się po tej samej stronie Żelaznej Kurtyny oraz losów ludzi, którzy mimo trudnej sytuacji umieli walczyć o wolność, nieść sobie wzajemnie pomoc i dawać wsparcie” – wskazała Natalia Cichocka z IPN.
15 czerwca „Paradoks o konduktorze” zaprezentowany zostanie w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Zielonej Górze. Emisji towarzyszył będzie wykład poświęcony wydarzeniom 1956 roku w Poznaniu.
Od 23 czerwca Biblioteka Raczyńskich zaprasza na wystawę "Ślady Czerwca '56", na której prezentowane są m.in. wybrane fragmenty z utworów Iłłakowiczówny, Barańczaka, Krynickiego, Herberta, Brandsteattera, Chojnackiego i innych, a także oryginalne druki niezależne, afisze, dokumenty oraz inne ślady i pamiątki Czerwca '56 z Oddziału Dokumentów Życia Społecznego.
Ekspozycję dopełni prezentacja pt. Cena odwagi. Poznański Czerwiec 1956 autorstwa IPN, poświęcona konduktorkom MPK.
23 czerwca uczniowie poznańskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych wezmą udział w tematycznej grze miejskiej. Z myślą o uczniach szkół, po Poznaniu jeździł też będzie zabytkowy tramwaj, w którym organizowane będą lekcje historii „Tramwajem przez historię najnowszą”.
Naukowcy z Polski, Słowacji i Rumunii wezmą udział w panelu dyskusyjnym „Wydarzenia 1956 roku w Europie Środkowo-Wschodniej. Próba spojrzenia transnarodowego” . Wydarzenie będzie miało miejsce 24 czerwca w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu.
Jak poinformowała Cichocka, celem panelu będzie porównanie przebiegu wydarzeń 1956 roku w wybranych społeczeństwach komunistycznych Europy Środkowo-Wschodniej oraz określenie ich wpływu na dalszą ewolucję systemu komunistycznego.
Instytut Pamięci Narodowej współpracuje przy organizacji koncertu zespołu De Press. Utwory poświęcone Czerwcowi ’56 zabrzmią 26 czerwca w hali Zakładów Cegielskiego w Poznaniu. Stworzone w ramach przedsięwzięcia piosenki trafią też na płyty.
Projekt upamiętnienia tamtych wydarzeń poprzez koncert i wydawnictwa jest dziełem Radia Merkury - Regionalnej Rozgłośni Polskiego Radia w Poznaniu. Koncert będzie rejestrowany i retransmitowany przez TVP.
W przeddzień głównych, rocznicowych obchodów, w sąsiadującym z Poznańskimi Krzyżami Ogrodzie Zamkowym im. Katynia i Sybiru nastąpi uroczyste otwarcie wystawy „1956: Polska – Węgry. Historia i pamięć”.
„Celem wystawy jest przybliżenie wydarzeń 1956 roku w Polsce i na Węgrzech oraz ukazanie uniwersalnego dążenia do wolności ludzi żyjących w systemie komunistycznym. Jest to również okazja do pokazania losów dwóch narodów, które znalazły się po tej samej stronie Żelaznej Kurtyny oraz losów ludzi, którzy mimo trudnej sytuacji umieli walczyć o wolność, nieść sobie wzajemnie pomoc i dawać wsparcie” – poinformowała Cichocka.
Wystawa jest wspólnym przedsięwzięciem Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej, Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie i węgierskiego odpowiednika IPN – Komitetu Pamięci Narodowej. Na potrzeby prezentacji w Polsce została przygotowywana w wersji polsko-angielskiej, na Węgrzech eksponowana będzie wersja węgiersko-angielska. Ekspozycja w Poznaniu prezentowana będzie do końca lipca.
W kraju i za granicą pokazywane będą też inne wystawy związane z różnymi aspektami Poznańskiego Czerwca '56, oraz przypominające wspólne losy Polaków i Węgrów w okresie komunizmu na przykładzie wydarzeń z 1956 r.
Z okazji sześćdziesiątej rocznicy Czerwca IPN wydaje okolicznościowa broszurę. Rozbudowany i wzbogacony ma być też portal internetowy www.czerwiec56.ipn.gov.pl
28 czerwca 1956 r. poznańscy robotnicy Zakładów im. Stalina podjęli strajk generalny, zorganizowali też masową demonstrację uliczną. Następstwem robotniczego wystąpienia stały się dwudniowe starcia na ulicach miasta. Według badań IPN zginęło w nich co najmniej 58 osób, a kilkaset zostało rannych. Około 700 osób aresztowano. (PAP)
rpo/ agz/
