Autentyczne wydarzenia w jednym z gett na terenie okupowanej przez Niemców Polski przedstawia adresowana do młodego czytelnika opowieść z czasów Holokaustu pt. „Czika, piesek w getcie”, której autorką jest ocalona z Zagłady Batszewa Dagan.
Bohaterami są pięcioletni Michałek i jego pies Czika. Niemcy zamykają chłopca z rodziną w getcie, a następnie każą pozbyć się zwierzęcia. Później przychodzą po nich, ale dzięki kryjówce udaje się im przetrwać wojnę. Po wyzwoleniu chłopiec odzyskuje ukochanego zwierzaka, oddanego na przechowanie do mieszkającej na wsi Hani, polskiej przyjaciółki rodziny.
„Opowiedziana przystępnym językiem historia jest propozycją dla rodziców i nauczycieli, którzy chcą przybliżyć dzieciom i uczniom trudny temat Zagłady. Narracja prowadzona jest w sposób niezwykle wyważony i dostosowany do percepcji młodego odbiorcy” - powiedziała cytowana w komunikacie Jadwiga Pinderska-Lech, która kieruje wydawnictwem Muzeum Auschwitz, którego nakładem ukazała się książka. Jak dodała, olbrzymim walorem książki są ilustracje autorstwa Aleksandry Cieślak, która w trakcie pracy nad nimi przestudiowała fotografie archiwalne z getta radomskiego. To w nim przebywała podczas wojny Batszewa Dagan.
Zdaniem Cieślak, największym wyzwaniem dla niej była odpowiedź na pytania: jak zilustrować cudze wspomnienia oraz jak pokazać świat, którego już nie ma „Autorka postawiła przede mną ciekawe wyzwanie. Uznałam, że ilustracje mogą momentami wchodzić w rolę +rodzinnych fotografii+. Źródłem inspiracji były dla mnie zdjęcia z radomskiego getta i skansenu. Zależało mi, żeby przybliżyć młodemu odbiorcy tamte realia - chaty, wieś, wygląd ulic. Rysunki wykonałam tuszem, ale po edycji nabrały nieco +drzeworytniczego+ charakteru, co jak myślę ożywiło ilustracje” – powiedziała ilustratorka.
Batszewa Dagan urodziła się w 1925 r. w Łodzi jako Izabella Rubinstein. Po wkroczeniu Niemców uciekła z rodziną do Radomia. Podczas pobytu w tamtejszym getcie związała się z tajną organizacją młodzieżową Haszomer Hacair. Z jej ramienia jeździła do getta warszawskiego, skąd szmuglowała do Radomia gazetkę „Pod Prąd”.
W 1942 r. uciekła z getta i dzięki fałszywym dokumentom przedostała się na teren Niemiec. Po kilku miesiącach została aresztowana i wysłana do Auschwitz, gdzie przebywała do początku 1945 r. Później została ewakuowana przez Niemców do obozu Ravensbrueck, a następnie do Malchow. 2 maja 1945 r. została wyzwolona przez armię brytyjską. Po wyzwoleniu przeniosła się do Palestyny, gdzie wraz z mężem Paulem przyjęła nazwisko Dagan.
„Pracowała jako przedszkolanka, następnie jako psycholog i wykładowca w seminarium nauczycielskim. Jej ogromnym zawodowym osiągnięciem jest stworzenie filozofii i wyjątkowej na skalę światową metody psychologiczno-pedagogicznej pomagającej przekazywać dzieciom i młodzieży wiedzę o Zagładzie. Batszewa Dagan jest autorką wielu publikacji dla dzieci i młodzieży wykorzystywanych w nauczaniu o Holokauście” – poinformował Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
Książka „Czika, piesek w getcie” ukazała się nakładem wydawnictwa Muzeum Auschwitz.
(PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ pat/
