Źródło: www.twitter.com/ipngovpl/
Postaci dowódców i żołnierzy AK przypomni zainaugurowana w Krakowie wystawa Instytutu Pamięci Narodowej pt. „Armia Krajowa”. „Mimo wielkiej ofiary, którą ponieśli żołnierze, dzień 14 lutego 2022 roku mówi o miłości i zwycięstwie” – ocenił prezes IPN Karol Nawrocki.
Prezes IPN podkreślił, że warto pamiętać też o innych, mniej znanych postaciach tamtego czasu. Wśród nich są Zofia Jarkowska-Krauze i Janina Przysiężniak, z domu Oleszkiewicz (obie rocznik 1922) - dwie spośród 40 tysięcy kobiet AK.
"Zofia, gdy wybuchła II wojna światowa, miała zaledwie 17 lat. Była pielęgniarką, została więc sanitariuszką i służyła w czasie Powstania Warszawskiego. Tak bardzo kochała Polskę, że gotowa była na śmierć; gotowa była służyć Armii Krajowej" - przypomniał Karol Nawrocki.
Zofia zginęła 18 dni po ślubie, który wzięła 5 września 1944 r. w piwnicy kamienicy przy ulicy Hożej. Została śmiertelnie ugodzona odłamkiem zrzuconej przez Niemców bomby.
81 lat temu Związek Walki Zbrojnej przekształcono w Armię Krajową
W czasie wojny za mąż wyszła też Janina Oleszkiewicz, zamordowana w siódmym miesiącu ciąży, w roku 1945 przez UB. "Za jej miłość do Polski, za miłość i przywiązanie do ważnych wartości oddała swoje życie" - przypomniał prezes IPN.
Jak podkreślił, słuchając tej relacji można pomyśleć, że jest to jedynie opowieść o śmierci dwóch młodych kobiet. "Chciałbym przekonać, że mimo wielkiej ofiary, którą ponieśli żołnierze Armii Krajowej, którą poniosły Janina i Zofia, dzień 14 lutego 2022 roku mówi o miłości i zwycięstwie - prawdy nad kłamstwem, dobra nad złem" - zapewnił Nawrocki. "A ta wojna i to zwycięstwo niestety często potrzebuje ofiar, choć wszyscy chcemy ich uniknąć" - dodał.
Swoim świadectwem z tamtego czasu podzielił się jeden z ostatnich żyjących żołnierzy AK, Jan Lohmann, ps. Feliks (rocznik 1925), zaprzysiężony w 1943 r. w małopolskich Proszowicach. Jak wspominał, w trakcie swojej służby uczestniczył w wielu akcjach, m.in. zatrzymania i odbijania pociągu wiozącego ludzi do Oświęcimia. "Odbyło się bardzo dużo akcji. Trudno wszystko wymienić. Dwa razy zostałem ranny. Cóż, każdy w moim wieku zrobiłby to samo" - powiedział żołnierz.
Otwarto wystawę poświęconą historii Polskiego Państwa Podziemnego na Pomorzu
Jak wskazał wojewoda małopolski Łukasz Kmita, to właśnie takim "naszym bohaterom" winni jesteśmy pamięć. "Pamiętając, musimy zrobić wszystko, aby Polska zawsze była suwerenna i niepodległa" - podkreślił.
W podziękowaniu za działalność i właśnie podtrzymywanie pamięci wojewoda przyznał prezesowi IPN medal, przygotowany z okazji poniedziałkowej 80. rocznicy powstania AK.
Współorganizator wystawy, dyrektor biura edukacji narodowej IPN Adam Hlebowicz wskazał, że ekspozycja składająca się z zawartych na 87 tablicach informacji, to wspólny wysiłek wszystkich delegatury Instytutu. "To pokazuje siłę naszej instytucji i to, jak ważne jest, że działa ona na terenie całego kraju" - ocenił.
Zwracał uwagę, że jednym z najważniejszych motywów tej ekspozycji jest ciągłość trwania wartości, którymi kierowali się AK-owcy. "To, co widzimy na ramionach kombatantów, biało-czerwone opaski, były noszone przez pokolenie młodszych braci i sióstr pokolenia Armii Krajowej. Pamiętajmy, że w sierpniu 1980 roku założyli je także robotnicy, właśnie w nawiązaniu do AK; to ciągłość, którą staraliśmy się zaprezentować na tej wystawie" - podkreślił Hlebowicz.
Uczczono gen. „Grota” Roweckiego, pierwszego dowódcę AK, w miejscu aresztowania
Ekspozycji na pl. Szczepańskim towarzyszy stoisko edukacyjne z darmowymi publikacjami IPN. W trakcie wernisażu zaprezentowali się członkowie Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych – 1 Pułk Strzelców Podhalańskich AK. Wystawa będzie pokazywana także w innych miastach.
80 lat temu, 14 lutego 1942 r., Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. AK jest uważana za najlepiej zorganizowane podziemne wojsko działające w okupowanej przez Niemców Europie. Latem 1944 r. jej struktury liczyły ok. 400 tys. żołnierzy.(PAP)
nak/ pat/
