Miejsce pamięci w miejscowości Ugły. Fot. PAP/Vladyslav Musiienko
Ukraina i Polska rozpoczęły przygotowania do prac poszukiwawczych we wsi Ugły w obwodzie rówieńskim, które odbędą się w marcu-kwietniu 2026 r. - poinformował ukraiński resort kultury.
„W miejscowości Ugły w obwodzie rówieńskim odbyła się wizyta rozpoznawcza z udziałem specjalistów ze strony ukraińskiej i polskiej w celu omówienia dalszych badań, które odbędą się w marcu-kwietniu 2026 r.” – powiadomiło ministerstwo.
W komunikacie zaznaczono, że podczas wyjazdu ukraińskich i polskich specjalistów, zrealizowanego z udziałem przedstawicieli organów władzy państwowej i samorządu lokalnego, obejrzano miejsce przyszłych badań poszukiwawczych, ustalono potencjalne terminy ich przeprowadzenia, omówiono kwestie logistyczne, pilne potrzeby, metodykę prowadzenia prac, a także kwestie bezpieczeństwa podczas ich realizacji, które są szczególnie aktualne w warunkach rosyjskiej pełnowymiarowej inwazji na Ukrainę.
19 grudnia polscy i ukraińscy specjaliści przeprowadzili rozpoznanie przed poszukiwaniami polskich ofiar zbrodni w Ugłach na Wołyniu. Prof. Andrzej Ossowski, genetyk z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, przekazał PAP, że same poszukiwania mają rozpocząć się wiosną.
16 grudnia resort kultury podsumował działalność Polsko-Ukraińskiej Grupy Roboczej ds. godnych pochówków w 2025 r. Podkreślono ogromne zaangażowanie grupy ekspertów w proces negocjacji, a także licznych osób i instytucji w prace poszukiwawcze, ekshumacyjne i organizację pogrzebów.
Ministerstwo Kultury zapowiedziało m.in., że działania w dotychczasowym formacie Grupy Roboczej będą kontynuowane w 2026 r. Podało, że na terytorium Ukrainy przewidziana jest kontynuacja prac na terenie dawnej wsi Puźniki i we Lwowie (na terenie dawnej wsi Hołosko), a na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w Jureczkowej.
Na 2026 rok zaplanowano również poszukiwania i ekshumacje po stronie ukraińskiej: w Ugłach oraz na terenie dawnych wsi Huta Pieniacka i Ostrówki. Odpowiednie zgody w tej sprawie zostały potwierdzone - zaznaczono w komunikacie. W Polsce analogiczne prace zaplanowane są w Sahryniu i Łaskowie.
Polskę i Ukrainę od wielu lat różni pamięć o roli Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, które w latach 1943-45 dopuściły się ludobójczej czystki etnicznej na blisko 100 tys. polskich mężczyznach, kobietach i dzieciach. Od wiosny 2017 r. trwał spór wokół zakazu poszukiwań i ekshumacji szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy, wprowadzonego przez ukraiński IPN. Zakaz został wydany po zdemontowaniu pomnika UPA w Hruszowicach w kwietniu 2017 r.
Decyzja o zniesieniu obowiązującego od 2017 r. moratorium na poszukiwania i ekshumacje szczątków polskich ofiar zbrodni wołyńskiej została ogłoszona pod koniec listopada 2024 r. podczas wspólnej konferencji prasowej szefów dyplomacji Polski i Ukrainy, Radosława Sikorskiego i Andrija Sybihy.
Ukraina potwierdziła wówczas, że „nie ma żadnych przeszkód do prowadzenia przez polskie instytucje państwowe i podmioty prywatne, we współpracy z właściwymi instytucjami ukraińskimi, prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych na terytorium Ukrainy, zgodnie z ustawodawstwem ukraińskim”. Zadeklarowała też „gotowość do pozytywnego rozpatrywania wniosków w tych sprawach”. (PAP)
ira/ rtt/
arch.
