Akt Unii Lubelskiej. Fot. PAP/J. Kamiński
22 marca w siedzibie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie odbyła się uroczystość związana z wpisaniem aktu Unii Lubelskiej z 1569 r. na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Konserwatorska kopia dokumentu pojawi się na wystawie stałej Muzeum Historii Polski.
Dokument został wniesiony jako wspólny wpis na listę „Pamięć Świata” pięciu krajów - Polski, Litwy, Ukrainy, Białorusi oraz Łotwy i jest sukcesem zarządów archiwów państwowych wymienionych państw oraz komitetów narodowych programu „Pamięć Świata”, które udzieliły swego wsparcia, co podkreślił obecny na uroczystości wicepremier Piotr Gliński.
Oryginał aktu Unii Lubelskiej, przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, nie jest dostępny dla publiczności.
Muzeum Historii Polski będzie eksponowało na swojej tworzącej się wystawie stałej konserwatorską kopię aktu Unii Lubelskiej powtarzającą materiały oraz technologię wykonania oryginału w możliwie największym stopniu.
Dr hab. K. Bobiatyński: Unia Lubelska miała być związkiem dwóch równorzędnych państw
Prace obejmują m. in. przygotowanie podłoża pergaminowego, przygotowanie oraz zainstalowanie sznurów z dwukolorowej przędzy jedwabnej mocujących pieczęcie, sporządzenie 78 odcisków pieczęci woskowych wraz z miseczkami wykonanymi z wosku pszczelego, w których pieczęcie zostaną umieszczone. Ze względu na charakter dokumentu oraz zastosowanie dawnych technik jego wykonania, prace nad kopią trwały łącznie około dwóch lat. Dokument będzie gotowy w kwietniu tego roku.
Akt Unii Lubelskiej ma formę pergaminowego dokumentu o wymiarach 72 na 45 centymetrów. Spisany został w języku polskim.
Zawarta 1 lipca 1569 roku w Lublinie Unia dała początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Było to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Europy. Unia Lubelska została zawarta z wielkim trudem. Połączone sejmy Polski i Litwy obradowały w Lublinie przez pół roku. Posłowie zjechali w styczniu 1569 roku. Obrady były burzliwe, Litwini zerwali je, wracając do Wilna, gdzie przedstawili swój projekt Unii, który został poddany dyskusji. Po powrocie delegacji litewskiej do Lublina ostatecznie 1 lipca 1569 roku zawarto dokument nazwany Unią Lubelską.
Program UNESCO „Pamięć Świata” powstał w 1992 roku z inicjatywy ONZ. Jego celem jest ochrona dokumentacyjnego dziedzictwa. W ramach programu na listę światową bezcennych zabytków piśmiennictwa trafiło ponad 350 obiektów z całego świata, w tym 17 z Polski.
Źródło: Muzeum Historii Polski
