emigracja polska

90 lat temu we włoskiej stoczni w Monfalcone zwodowano transatlantyk MS „Batory”

3 lipca 1935 r. we włoskiej stoczni w Monfalcone nad Adriatykiem zwodowano transatlantyk „Batory” - legendarny „szczęśliwy statek”, który - wraz z bliźniakiem „Piłsudskim” - zaprojektowano przed wojną jako pływające ambasady polskiej kultury.

„Zygmunt i Celina” (sezon 2, odcinek specjalny). „Wigilijny obstalunek”

„Jestem okropnie zmęczony i znudzony” Zygmunt do Celiny, 15 kwietnia 1962.

„Zygmunt i Celina” (sezon 2, odcinek 5). „Przed kim się wywnętrzę, jeśli nie przed Tobą?!”

„Niekiedy wieczorem zaglądam do moich książek […] i zdarza się zawsze, że rozklejam się, że nawet, nawet popłakuję. Niepotrzebnie o tym piszę, ale przed kim się wywnętrzę, jeśli nie przed Tobą?!”, Zygmunt do Celiny, 15 października 1962.

„Zygmunt i i Celina” (sezon 2, odcinek 3). „Czarna kawa w Rio”

„Tu już jest jesień, która napełnia mnie bezbrzeżnym smutkiem zawsze, a tym bardziej tutaj, w dwudziestym pierwszym roku wojny” Zygmunt do Celiny, 13 sierpnia 1960.

„Zygmunt i Celina” (sezon 2, odcinek 2). „Czarna kawa w Rio”

"[…] nie pisz nigdy […], że jesteś ciężarem, że moja pomoc «upokarza» Cię itp. […] Jestem i będę do końca Twoim dłużnikiem" Zygmunt do Celiny, 5 października 1960.

„Zygmunt i i Celina” (sezon 2, odcinek 1). „W klinice połamanych lalek”

Prolog i cztery akty

„Zygmunt i Celina” (sezon 1, odcinek 5). „Pogoda dla biedaków”

Celina do Zygmunta, 24 kwietnia 1953 roku: „Przerwałam ten list, bo poszłam na obiad, zaszłam na Planty i oczarowała mnie cudowna, jasna zieleń drzew, trawników i krzewów. Mimo zimna kwitną już czereśnie i śliwy. Widziałam też kobiety z bukietami czeremchy. A niedługo Jego imieniny – oby wszystko czego pragnie się spełniło! Cały dzień ten będę przy nim myślami i modlitwą. Może Bóg da, że go jeszcze w tym życiu zobaczę – że dożyję tego szczęścia”. Imieniny Zygmunta przypadają 2 maja…

„Zygmunt i Celina” (sezon 1, odcinek 4). „Jachimeccy, Jachimeccy!”

Pyta Zygmunt Nowakowski 4 listopada 1953 roku: „Dowiedziałem się z radia, że zmarł Zdzisław Jachimecki. Nie wiem, czy Pani utrzymywała z nim ostatnio kontakty. To była para jeszcze bardziej nierozdzielna niż Pawlasowie”. Nie wiemy już dziś, co za „Pawlasów” ma na myśli…. Kontynuuje: „Bardzo żal mi Zosi, która znajdzie się w zupełnej pustce”. Odpowiedź z Krakowa przyjdzie 12 grudnia: „Zosia po śmierci Zdzisełka trzyma się podobno nadzwyczaj dzielnie – zresztą była na to przygotowana, bo on już dawno chorował na serce. Ja spotykałam ich tylko przelotnie i nieczęsto na ulicy – i zamienialiśmy parę słów. Żadnych prawie stosunków towarzyskich nie utrzymuję”.

„Zygmunt i Celina” (sezon 1, odcinek 3). „Haracz warszawskiego rządu”

Zygmunt Nowakowski w detroickim „Dzienniku Polskim”, 30 stycznia 1954 roku: „Pomoc dla kraju rozwinęła się szczególnie w ostatnich siedmiu–ośmiu latach, i nie było wśród nas nikogo, kto nie wysyłał paczek. […] Teraz, w pierwszych dniach lutego cała nasza akcja skończy się z powodu jakiegoś niebywale wysokiego cła, które «rząd» warszawski nałożył na przesyłki z zagranicy”. Uzna go za okrucieństwo.

„Zygmunt i Celina” (sezon 1, odcinek 2). Cytryna dojrzewa w Taorminie

„Znaszli ten kraj, gdzie cytryna dojrzewa?” – pytał Goethe, tłumaczony przez Mickiewicza. Może tym skojarzeniem niesiony, wypatrzył Zygmunt Nowakowski w 1930 roku na Sycylii brzemienny dla siebie epizod? Droczy się z Mieczysławem Grydzewskim 3 marca 1961 roku, negocjując po kilkuletniej przerwie: „To pewna, że powrót do «Wiadomości» wymaga wysiłku. Z byle czym nie wrócę i muszę jakoś przyzwoicie zacząć, teraz zaś nawet nie potrafię myśleć o tym”. Dlaczego? „Zawiesiłem wszelkie roboty […]. Za jakieś dziesięć dni wyjadę zapewne na krótko do Taorminy, ale tam także pisać nie będę i nawet nie wezmę […] maszyny”.