„Przeszłość łączy czy dzieli? Tożsamości narodowe a proces zbliżenia państw” to tytuł ostatniej organizowanej w Polsce debaty z cyklu „Dialog Pamięci Historycznych w Regionie ULB”, która odbędzie się 23 maja w Warszawie.
Ponad podziałami politycznymi i środowiskowymi spotkały się dziś przemyślenia i inicjatywy ludzi ubolewających nad stanem stosunków polsko-litewskich. Wspólna jest konstatacja braku właściwej, moderującej obecności społeczeństwa obywatelskiego i braku treści kulturalnych w tej sferze sąsiedzkich kontaktów.
W Nowych Święcianach, Święcianach i Hoduciszkach na północy Litwy w niedzielę odbyły się uroczystości upamiętniające 70. rocznicę rozstrzelania tam przez Niemców 400 Polaków. W miejscowych kościołach odprawiono msze żałobne, a na mogiłach ofiar złożono kwiaty. Msze odprawiono z inicjatywy święciańskiego oddziału Związku Polaków na Litwie (ZPL). W niedzielnych uroczystościach wzięli udział przedstawiciele ZPL, bliscy ofiar, świadkowie zbrodni, przedstawiciele lokalnej władzy.
Stosunki polsko-ukraińskie w XX w., życie i działalność Jerzego Giedroycia oraz recepcja i aktualność idei, które głosił są głównymi tematami rozpoczętej w czwartek w Warszawie dwudniowej konferencji naukowej „Giedroyc i Ukraina”.
Szczątki premiera Litwy Juozasa Ambrazevicziusa-Brazaitisa, który stał na czele rządu tymczasowego w 1941 r., w czwartek przewieziono na Litwę, gdzie odbędzie się ponowny pochówek. Protestuje społeczność żydowska, która oskarża go o kolaborację z nazistami. Konwój z urną ze szczątkami Ambrazevicziusa opuścił już międzynarodowe lotnisko w Wilnie w kierunku Kowna, gdzie w niedzielę ma się odbyć ponowny pochówek.
Pomnik poświecony młodzieży i żołnierzom AK zamordowanym w Ponarach podczas II wojny światowej odsłonięto w piątek na szczecińskim Cmentarzu Centralnym. W Ponarach podczas wojny zamordowano ponad 100 tys. ludzi różnych narodowości, wśród nich obywateli polskich.
W miejscu urodzin marszałka Józefa Piłsudskiego w Zułowie, odległym od Wilna o 60 km, zasadzono w niedzielę kolejne trzy dęby upamiętniające ważne wydarzenie historyczne narodu polskiego. Z inicjatywy Związku Polaków na Litwie powstaje tu Aleja Pamięci Narodowej. Zasadzone właśnie dęby piramidalne są hołdem złożonym obrońcom Westerplatte, uczestnikom powstania warszawskiego i bitwy pod Monte Cassino.
Historyczna inscenizacja tzw. bitwy stulecia z 1311 roku, w której wojska Zakonu Krzyżackiego rozgromiły łupieżczą wyprawę wojsk litewskich, odbędzie się w sobotę w Wopławkach k. Kętrzyna. Rekonstrukcja średniowiecznego starcia Krzyżaków z Litwinami - nazwanego przez kronikarzy "bitwą stulecia" - rozpocznie się w sobotę o godz. 16 od napadu pogańskich wojów na wiernych, zgromadzonych na nabożeństwie w kościele parafialnym w Karolewie.
W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja na wileńskim cmentarzu na Rossie, przy Mauzoleum Matki i Serca Syna, gdzie pochowano serce marszałka Józefa Piłsudskiego i jego matkę, w czwartek kwiaty złożyli polscy dyplomaci i przedstawiciele polskiej mniejszości. Kwiaty i wieńce złożyli przedstawiciele polskiej placówki dyplomatycznej w Wilnie, przedstawiciele polskich organizacji społecznych, uczniowie szkół polskich. Przy mauzoleum wartę honorową pełnili kombatanci i harcerze.