80 lat temu, w nocy z 21 na 22 stycznia 1940 r., w Czortkowie na Podolu wybuchło powstanie przeciwko sowieckim okupantom. Trwający kilka godzin, skazany na porażkę zryw był pierwszym takim wystąpieniem w Europie okupowanej przez dwa totalitaryzmy.
80 lat temu, 9 grudnia 1939 r., we Lwowie oddziały NKWD rozpoczęły masowe aresztowania ukrywających się polskich żołnierzy i oficerów. Był to kolejny etap procesu sowietyzacji Kresów i eksterminacji polskich elit.
Sowieci tworzyli tę otoczkę, aby udowodnić wcześniej głoszone tezy propagandowe. Twierdzili, że nie dokonują aneksji ziem polskich, ale przywracają do macierzy, czyli narodów ZSRS, oderwane ziemie ukraińskie i białoruskie – mówi PAP prof. Daniel Boćkowski, historyk z Uniwersytetu w Białymstoku. 80 lat temu Rada Najwyższa ZSRS nadała obywatelstwo mieszkańcom Kresów zagarniętych we wrześniu ’39.
Jeśli chodzi o badania nad II wojną światową, u polskich historyków nastąpiło znaczące przesunięcie zainteresowań z zachodu na wschód oraz na te zagadnienia, które w czasach PRL ze względów politycznych stanowiły tabu – mówi PAP prof. Tadeusz Janicki, historyk z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
W 1944 r. rząd Nowej Zelandii zaprosił ponad 700 polskich dzieci i ich 102 opiekunów. Były to w większości sieroty pochodzące z polskich rodzin zesłanych na nieludzką ziemię ZSRS, a następnie ewakuowanych do Iranu w roku 1942.
Nakładem Instytutu Pamięci Narodowej ukazał się kolejny tom wspomnień żołnierza Armii Krajowej oraz podziemia antykomunistycznego. Ich autor pochodził z Wileńszczyzny, gdzie prowadzono walkę z trzema wrogami.
Powstała 27 września 1939 r. Służba Zwycięstwu Polski od początku stawiała sobie za cel prowadzenie walki z okupantami na całym obszarze II Rzeczypospolitej. Zadanie to okazało się niezwykle trudne na wschodnich ziemiach okupowanej Polski, poddanych terrorowi ZSRS.
Muzeum Pamięci Sybiru wydało książkę, która ma w przystępny sposób popularyzować wiedzę na temat sytuacji na ziemiach wschodnich RP po agresji sowieckiej z 17 września 1939 r. To pierwsza z pięciu publikacji, które mają prezentować spectrum zainteresowań tej placówki.