We wtorek, 16 maja, w godz. 10.00–17.00 Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej oraz Stowarzyszeniem Maj77 organizują w Krakowie konferencję naukową w 40. rocznicę powstania Studenckiego Komitetu Solidarności.
Skwer przed Domem Studenckim „Żaczek” w Krakowie od poniedziałku nosi nazwę Studenckiego Komitetu Solidarności. Podczas uroczystości nadania nazwy odczytany został apel o "uspokojenie atmosfery politycznej w kraju".
41 lat temu, 15 maja 1977 r., w Krakowie powstał Studencki Komitet Solidarności (SKS). Bezpośredni impulsem do jego powołania była śmierć Stanisława Pyjasa, 24-letniego studenta polonistyki UJ i współpracownika KOR. SKS był pierwszą, działającą jawnie opozycyjną organizacją studencką.
Gdy zobaczyłem zwłoki Staszka w prosektorium, była to twarz człowieka zmasakrowanego, ciężko pobitego. To nie mogła być pięść, a jakiś metalowy przedmiot. Wtedy dopiero uwierzyłem, że nie żyje – mówi Bronisław Wildstein, przyjaciel Stanisława Pyjasa. - Chodziliśmy po rynku i mówiliśmy ludziom, że został zamordowany nasz przyjaciel. Było oczywiste, że zrobiła to ubecja.
Inwigilowany Stanisław Pyjas nie przestraszył się pogróżek i chciał prezentować dowody zastraszania przez SB na forum publicznym. Mogło to być traktowane jako wyzwanie rzucone resortowi – mówi PAP dr hab. Patryk Pleskot z IPN. 7 maja 1977 r. w Krakowie znaleziono ciało Pyjasa, studenta UJ, współpracownika KOR.
Zabójstwo Stanisława Pyjasa 7 maja 1977 roku było wstrząsem dla środowiska akademickiego Krakowa i innych miast; tak narodził się Studencki Komitet Solidarności - mówi PAP historyk i prezes IPN Jarosław Szarek. SKS-y wyzwalały w ludziach odwagę - podkreślił.
Studencki Komitet Solidarności - pierwsza działająca jawnie opozycyjna organizacja studencka założona w Krakowie w 1977 r. po śmierci Stanisława Pyjasa - została w środę uhonorowana brązowym medalem Cracoviae Merenti za szczególne zasługi dla miasta. Przed uroczystą sesją Rady Miasta Krakowa otwarto plenerową wystawę IPN o SKS pt. "Solidarność narodziła się w Krakowie".
Dawni członkowie Studenckiego Komitetu Solidarności i środowiska kultywujące pamięć o Stanisławie Pyjasie uczcili w niedzielę pamięć o nim i i rozpoczęli obchody 40. rocznicy powstania SKS. W Krakowie potrwają one do 24 maja.
Mija 41 lat od dnia, w którym znaleziono ciało Stanisława Pyjasa, współpracownika Komitetu Obrony Robotników, studenta UJ. Sprawa jego śmierci do dziś nie została wyjaśniona. Jej okoliczności bada obecnie krakowski pion śledczy Instytutu Pamięci Narodowej.