Witold Pilecki nie jest postacią zamkniętą na kartach historii Polski, bo jego życie wciąż stanowi aktualne i uniwersalne przesłanie – mówili uczestnicy poświęconego mu seminarium, które we wtorek wieczorem odbyło się w Londynie.
Urodził się 24 lipca 1905 r. w Kazimierzu Dolnym. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W 1920 r. wstąpił do Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej. W 1921 r. został członkiem Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W latach 1922–1923 był członkiem KC Związku Młodzieży Komunistycznej w Polsce, a w 1922 r. kierował jego obwodem na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, województwa krakowskiego, Śląska Cieszyńskiego oraz Górnego Śląska.
65 lat temu, 27 kwietnia 1956 r., Sejm PRL uchwalił ustawę o amnestii, która oznaczała uwolnienie tysięcy więźniów politycznych. „Amnestia miała być aktem łaski, a nie zadośćuczynienia. Nie zamierzano niczego odwoływać, niczego demaskować, nikomu przywracać czci” – pisała po latach adwokat Aniela Steinsbergowa.
65 lat temu, 24 kwietnia 1956 r., po jedenastu latach więzienia wolność odzyskał Kazimierz Moczarski, żołnierz AK, oficer Biura Informacji i Propagandy, późniejszy autor „Rozmów z katem”. Jego uwolnienie oraz głośny proces rehabilitacyjny były przejawami odwilży politycznej w PRL.
Precyzja wymaga mówienia o trzech aresztach przy Koszykowej. Wszystkie były zarządzane wspólnie. Ta struktura ewoluowała i swój ostateczny kształt osiągnęła dopiero w latach 1952–1953. Żołnierz AK i podziemia antykomunistycznego Wacław Gluth-Nowowiejski nazwał to miejsce „wyższą szkołą łamania terrorem” – mówi PAP dr hab. Andrzej Zawistowski, historyk z SGH oraz Instytutu Pileckiego.
1 marca – w rocznicę rozstrzelania przywódców IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” – obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania „Solidarności” – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat udało się odnaleźć miejsca ukrycia ciał setek żołnierzy powojennego podziemia antykomunistycznego. Wciąż jednak nieznane są liczne miejsca ukrycia śladów zbrodni dokonanych na wielu wybitnych żołnierzach i oficerach walczących z sowiecką okupacją. Wśród nich jest m.in. zamordowany 1 marca 1951 r. Łukasz Ciepliński. Przedstawiamy sylwetki 10 znanych nazwisk, nadal nieodnalezionych.
70 lat temu, 8 lutego 1951 r., w więzieniu mokotowskim w Warszawie wykonano wyrok śmierci na mjr. Zygmuncie Szendzielarzu „Łupaszce” – legendarnym dowódcy V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, a następnie oddziałów partyzanckich Wileńskiego Okręgu AK. Proces majora był jednym z najważniejszych elementów komunistycznej kampanii propagandowej przeciwko podziemiu niepodległościowemu.