12 maja 1935 r. zmarł Józef Piłsudski. Był jednym z ojców polskiej niepodległości. Zostawił po sobie dobrą i złą legendę: zwolennicy przypisywali mu wyłącznie zalety. Przeciwnicy zarzucali zaś zdławienie demokracji.
98 lat temu, 12 maja 1926 r., marszałek Józef Piłsudski na czele wiernych mu oddziałów wystąpił przeciwko rządowi Wincentego Witosa. Trzydniowe walki na ulicach Warszawy przeszły do historii jako zamach majowy. Jego wynikiem było ustąpienie prezydenta, dymisja rządu i ukształtowanie się nowego systemu politycznego.
89 lat temu, 12 maja 1935 r., zmarł marszałek Józef Piłsudski. „Odwołując się do Słowackiego, uważał, że bez marzeń niemożliwe jest realizowanie wielkich celów. Takim marzeniem było doprowadzenie do niepodległości Polski, traktowane przez dużą część społeczeństwa jako fanaberia” – mówił prof. Andrzej Chojnowski z Instytutu Historycznego UW.
155 lat temu urodził się Stanisław Wojciechowski. „Z Piłsudskim łączyła go wizja Polski, ale w momencie dokonanego przez niego zamachu sprzeciwił się mu i wybrał rację stanu. Scenę z mostu Poniatowskiego, gdy to zrobił powinni mieć przed oczami politycy w każdej epoce” – ocenia prof. Tomasz Nałęcz.
70 lat temu, 9 kwietnia 1953 r., zmarł Stanisław Wojciechowski, współzałożyciel PPS, działacz spółdzielczy. W 1922 r. wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta RP; w 1926 r. w czasie zamachu majowego zrzekł się sprawowanej funkcji, chcąc zapobiec wojnie domowej.
155 lat temu, 5 grudnia 1867 r., urodził się Józef Piłsudski. „Odwołując się do Słowackiego, uważał, że bez marzeń niemożliwe jest realizowanie wielkich celów. Takim marzeniem było doprowadzenie do niepodległości Polski, traktowane przez dużą część społeczeństwa jako fanaberia” – mówił prof. Andrzej Chojnowski z Instytutu Historycznego UW.
95 lat temu, 6 sierpnia 1927 r., zaginął Włodzimierz Zagórski, oficer austro-węgierskiego wywiadu i legionista, przeciwnik Józefa Piłsudskiego. Zagórski uchodzi za jedną z najbardziej zagadkowych postaci II Rzeczypospolitej. Jego zwolennicy widzieli w nim wzorowego oficera, przeciwnicy zaś aferzystę.
Do przesilenia majowego doprowadziło kilka przyczyn, m.in. osobowość Piłsudskiego, polaryzacja życia politycznego oraz stosunkowo niska kultura polityczna. W maju 1926 r. nastąpiło ich apogeum – wskazał historyk prof. Krzysztof Kawalec w trakcie debaty poświęconej zamachowi majowemu.