80 lat temu, 30 lipca 1941 r., w Londynie podpisano polsko-sowieckie porozumienie, które do historii przeszło jako układ Sikorski-Majski. Umowa zakładała odnowienie stosunków dyplomatycznych i stworzenie polskiej armii w ZSRS.
30 lat temu, 1 lipca 1991 r., w Pradze podpisany został protokół o likwidacji Układu Warszawskiego. Jeszcze w 1990 r. jego koniec nie był oczywisty, a długi proces demontażu napotykał wiele barier. Przemiany w krajach Europy Środkowej sprawiły, że UW był martwy wiele miesięcy przed formalną likwidacją.
Na Wileńszczyźnie odbywają się dwudniowe uroczystości upamiętniające 115. rocznicę urodzin i 10. rocznicę śmierci pochodzącego z ziemi łomżyńskiej księdza prałata Józefa Obrembskiego, nazywanego patriarchą Wileńszczyzny.
Urodził się 1 maja 1900 r. w warszawskiej rodzinie chasydzkich Żydów – Mendela Michała Chwata i Rozalii Kronsilber. Wbrew tradycji wielu pobożnych żydowskich rodzin Aleksandrowi wybrano drogę edukacji typową dla środowisk asymilacyjnych. Początkowo uczęszczał do rosyjskiego gimnazjum rządowego, a potem do założonego w 1915 r. gimnazjum Jakuba Finkla. Maturę zdał w gimnazjum Rocha Kowalskiego. Tam spotkał przyszłego twórcę polskiego futuryzmu Anatola Sterna.
80 lat temu, w nocy z 21 na 22 maja 1941 r., rozpoczęła się czwarta, ostatnia deportacja Polaków z Kresów zagrabionych przez Związek Sowiecki. Wysiedlenia zostały przerwane przez atak III Rzeszy na dotychczasowego sojusznika.
Po zamachu trop został skierowany na tureckich ekstremistów. W mylenie tropów zaangażowano KGB i Stasi oraz inne służby krajów „demokracji ludowej”. Wprowadzenie chaosu informacyjnego było starą metodą władz sowieckich – mówi PAP prof. Wojciech Polak, historyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, przewodniczący Kolegium IPN. 40 lat temu, 13 maja 1981 r., na placu Świętego Piotra doszło do zamachu na papieża Jana Pawła II.
W Moskwie w wieku 100 lat zmarł Jegor Ligaczow, działacz partii komunistycznej, który pod koniec istnienia Związku Sowieckiego był drugą osobą w państwie, zasiadał w Biurze Politycznym KPZR i w 1985 roku poparł kandydaturę Michaiła Gorbaczowa na stanowisko sekretarza generalnego.
Po wystrzeleniu przez ZSRS pierwszego w dziejach sztucznego satelity Ziemi w październiku 1957 r. stało się oczywiste, że umieszczenie na orbicie pierwszego człowieka jest tylko kwestią czasu. Pod względem technicznym jest to przedsięwzięcie o podobnej skali trudności, decydujące znaczenie ma tu moc rakiety nośnej. Dochodzą oczywiście liczne utrudnienia ze względu na pasażera, któremu trzeba zapewnić bezpieczeństwo, higienę, łączność, komfort pracy itp., ale sama operacja pod względem jakościowym stanowi w dużej mierze powtórkę tamtego wydarzenia.
Przeprowadzone zostało nocą, by nikt się o nim nie dowiedział. Było na tyle tajne, że nawet adiutant Jaruzelskiego nie wiedział gdzie wyląduje samolot. Najprawdopodobniej zadecydowało o wprowadzeniu stanu wojennego. 3 kwietnia 1981 r. w wagonie kolejowym w Brześciu odbyło się spotkanie przywódców PRL – I sekretarza PZPR Stanisława Kani oraz premiera Wojciecha Jaruzelskiego z szefem KGB Jurijem Andropowem i ministrem obrony ZSRS Dmitrijem Ustinovem.
Przetarg na wykonawcę pomnika Ofiar Deportacji Mieszkańców Górnego Śląska do Związku Sowieckiego ogłosił katowicki samorząd. Monument, którego projekt wyłoniono w konkursie w 2017 r., ma stanąć za ponad rok w parku przylegającym do Strefy Kultury.