5 marca 2002 r. w Warszawie zmarł Stanisław Jankowski "Agaton", cichociemny, oficer Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego. Po wojnie pracownik Biura Odbudowy Stolicy, współautor planu generalnego zagospodarowania przestrzennego Warszawy, m.in. Trasy W-Z i MDM.
Biuro Odbudowy Stolicy w szczytowym momencie zatrudniało 1,5 tys. projektantów. Jego skalę można porównać z pracowniami moskiewskimi tworzonymi pod koniec lat 30. w celu przebudowy miasta – powiedział PAP dr Andrzej Skalimowski z Centrum Interpretacji Zabytku Muzeum Warszawy.
Zburzenie Warszawy było wielką tragedią. Ale środowisku architektów zaraz po wojnie to wydarzenie wydawało się także wielką szansą. I radykalni moderniści i władza komunistyczna chciała stworzyć nowe miasto – stara przedwojenna Warszawa wydawała się im miastem zacofanym, w którym odpowiednim komfortem życia mogli się cieszyć nieliczni.
Zachwyt nad odbudową Warszawy byłby głęboko przesadzony – o założeniach leżących u podstaw powojennej odbudowy Warszawy opowiada Jerzy S. Majewski, varsavianista, autor cyklu książek „Warszawa nieodbudowana”.
14 lutego 1945 r. powołano do życia Biuro Odbudowy Stolicy – instytucję, której zadaniem była odbudowa Warszawy ze zniszczeń wojennych. Efektem prac BOS była m.in. rekonstrukcja Starego i Nowego Miasta, Krakowskiego Przedmieścia oraz budowa trasy W-Z.
Odbudowa Warszawy w pierwszych powojennych latach jest tematem albumowego wydawnictwa „Budujemy nowy dom” autorstwa Jerzego S. Majewskiego i Tomasza Markiewicza. Album gromadzi zdjęcia z najcenniejszych kolekcji fotograficznych z drugiej połowy lat 40. i początku 50. XX wieku, m.in. Zbyszka Siemaszki, Edwarda Falkowskiego, Zdzisława Wdowińskiego oraz ze spuścizny po fotografie Biura Odbudowy Stolicy – Karolu Pęcherskim. Wiele zdjęć jest publikowanych po raz pierwszy.
Odbudowę stolicy ze zniszczeń wojennych postulował dekret Krajowej Rady Narodowej, wydany 24 maja 1945 r. Na skutek walk prowadzonych podczas wojny, zwłaszcza w czasie Powstania Warszawskiego oraz późniejszego planowego i systematycznego niszczenia miasta przez wycofujących się Niemców, Warszawa w 1945 r. była w dużej mierze zrujnowana. Budynków nadających się jedynie do rozbiórki było w części lewobrzeżnej 55,81 proc., a wymagających kapitalnych napraw - 18,26 proc. W prawobrzeżnej było to odpowiednio - 29,92 proc. i 10,74 proc.