Bronisław Wildstein: Szewach Weiss był polskim patriotą

„Był to człowiek szalenie przyjazny i otwarty. To brzmi banalnie, ale te jego cechy widać było w każdej jego wypowiedzi, ujawniały się w jego działaniach i sposobie życia” – mówił publicysta. Dodał, że charakter i sposób myślenia Weissa miały wpływ na jego postawę w trudnych momentach stosunków polsko-izraelskich. „Zawsze pełnił rolę tonującą, zawsze starał się działać tak, aby rozwiązać problemy. Był politykiem i dyplomatą więc próbował to robić w sposób optymalny” – powiedział Wildstein. Dodał, że z powodu swojego stosunku do Polski był krytykowany i nierozumiany przez innych polityków izraelskich.

OGLĄDAJ RÓWNIEŻ

Szewach Weiss: polsko-żydowskie pojednanie tylko na podstawie "totalnej prawdy historycznej"

W jego opinii, na postawę Szewacha Weissa wobec Polski i zaangażowanie w dialog polsko-izraelski w decydujący sposób wpłynęły jego dramatyczne doświadczenia biograficzne. „Prawie nie ma już takich ludzi. Był Żydem, który wyjechał z Polski już po tragedii II wojny światowej, ale czuł związki z Polską, był polskim patriotą. Miał poczucie wspólnoty losów polsko-żydowskich w czasie II wojny światowej i przed nią. Takie sąsiedztwo zawsze kreuje konflikty, ale także bliskość. Powstaje więc pytanie na co zwracamy większą uwagę. Ci, którzy mieli takie doświadczenia jak on mieli sentyment do Polski” – zauważył.

W opinii Wildsteina, śmierć Weissa oznacza koniec pewnej epoki, ponieważ nie będzie już Żydów, „którzy zdawali sobie sprawę, że przeżyli dzięki pomocy Polakom i rozumieli, że te koszmarne rzeczy były spowodowane przez Niemców”. „Weiss wskazywał na postawy, które przekraczały determinizm wojenny, podkreślał, że do tych postaw (ratowania Żydów przez Polaków – PAP) należy się odwoływać. To nie były racje wyłącznie czysto wyrozumowane, ale wynikające z jego głębokich przeżyć. Cały czas był blisko związany z Polską i był polskim patriotą” – mówił Wildstein.

Szewach Weiss urodził się 5 lipca 1935 r. w Borysławiu, na obecnej Ukrainie, jako Szejwach Weiss. Po wybuchu II wojny i wkroczeniu wojsk niemieckich jego rodzinie udało się uciec z getta. Pomogli im sąsiedzi: Polacy - Maria Potężna z synem Tomaszem oraz polskie małżeństwo Anna i Michał Górale, a także Ukrainka Julia Lasotowa.

W latach 1992-96 kierował pracami izraelskiego parlamentu, natomiast w okresie 2001-03 sprawował funkcję ambasadora Izraela w Polsce. Od 2000 był Przewodniczącym Rady Instytutu Pamięci Jad Waszem. Za swą działalność społeczno-polityczną był wielokrotnie nagradzany, otrzymał m.in. Nagrodę Tolerancji, nagrodę ministra kultury za zasługi dla kultury polskiej, w 2004 r. prezydent uhonorował go Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP. A pięć lat później za działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie międzynarodowej otrzymał od ministra spraw zagranicznych Odznakę Honorową „Bene Merito”. W 2017 r. prezydent Andrzej Duda wręczył Weissowi Order Orła Białego. Był doktorem honoris causa m.in. Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Wrocławskiego oraz honorowym obywatelem Wałbrzycha i Kalisza. Zmarł 3 lutego 2023 r. w Izraelu. Pogrzeb byłego ambasadora odbędzie się w niedzielę w Jerozolimie.(PAP)

Autor: Michał Szukała

szuk/ pat/