Żołnierz AK i WiN Karol Kostecki, artysta Wojciech Młynarski, trójmiejski opozycjonista Arkadiusz Rybicki i Sergiusz Rabinin, biolog, wykładowca UMCS – znaleźli się w uzupełnionym katalogu osób rozpracowywanych przez komunistyczną bezpiekę – poinformował w poniedziałek IPN.
Informacje zamieszczone w katalogu osób rozpracowywanych dotyczą między innymi rozpracowywania autora piosenek i artystę Wojciecha Młynarskiego przez SB, po podpisaniu przez niego „Memoriału 101” przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL m.in. zapisaniu „przewodniej” roli PZPR i nienaruszalności sojuszu z ZSRS. Bezpieka we współpracy z Wydziałem Kultury m. st. Warszawy i Komitetem Warszawskim PZPR przez pół roku ograniczała możliwość występów estradowych Wojciecha Młynarskiego, blokowała emisję jego piosenek w radiu i telewizji oraz nagrywanie płyt. W 1976 r. Młynarski nie uzyskał paszportu na wyjazd na zaplanowane koncerty w USA. Zakaz cofnięto rok później. W kolejnych latach SB zbierała o nim informacje, odnotowując jego kontakty z „przedstawicielami opozycji antysocjalistycznej”, „wrogie akcenty” w jego twórczości czy postawę wobec polityki władz PRL. W zachowanym dokumentach MSW stwierdzono, że w czerwcu 1983 r. Wojciech Młynarski „podjął próbę zorganizowania bojkotu Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu”, ale jego inicjatywa „zakończyła się fiaskiem”.
Artysta zmarł po długiej chorobie 15 marca 2017 roku w Warszawie.
Arkadiusz Rybicki był działaczem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, jednym z inicjatorów utworzenia „Ruchu Młodej Polski”, redaktorem pisma „Bratniak”, członkiem Prezydium NSZZ „Solidarność”. Inwigilowany od 1978 r. przez Służbę Bezpieczeństwa PRL w Gdańsku. Wielokrotnie rewidowano jego mieszkanie w poszukiwaniu wydawnictw opozycyjnych. W stanie wojennym został internowany w Strzebielinku. Pozostawał w zainteresowaniu komunistycznej policji politycznej przez całe lata osiemdziesiąte. Jedną z form represji były wydane zastrzeżenia wyjazdów zagranicznych, w tym w latach 1983-85 i 1986-88.
Zginął 10 kwietnia 2010 r. w Smoleńsku, w drodze na obchody rocznicy Zbrodni Katyńskiej.
Urodzony w 1918 r. w Mariupolu na Ukrainie Sergiusz Riabinin był uznawany jest za twórcę nowoczesnej fenologii. Poza badaniami biologicznymi tworzył poezję. Był znany jako społecznik i bibliofil. W zasobie archiwum IPN znajduje się publikacja autorstwa Sergiusza Riabinina – tomik poezji pt. „Bezsilne są kolczaste druty. Strofy błogosławionemu Ojcu Maksymilianowi Kolbemu”, wydany w 1983 r. w Niepokalanowie. Służba Bezpieczeństwa PRL odnotowywała jego krytyczne wobec systemu komunistycznego wypowiedzi, „prezentowanie negatywnych postaw”, bezpartyjność i „pisanie religijnych modlitw i wierszy” oraz propagowanie ochrony przyrody. IPN poinformował, że akta spraw odnoszących się bezpośrednio do Sergiusza Riabinina zostały zniszczone, jednak w innych dokumentach zachowały się liczne ślady działań SB, prowadzonych wobec niego.
Riabinin zmarł 20 czerwca 1997 roku w Lublinie.
Kapitan Karol Kazimierz Kostecki ps. „Kostek” urodził się w 1917 r. w Stanisławowie. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Komorowie. W 1939 r. walczył w bitwie pod Mławą oraz w obronie Warszawy, gdzie został ranny. Od lutego 1940 r. działał w konspiracji niepodległościowej jako kurier Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, a następnie żołnierz Armii Krajowej. Wiosną 1944 r. dowodząc kompanią „Narol” Obwodu Tomaszów Lubelski w Inspektoracie Rejonowym Zamość, walczył w obronie ludności Narola przed bandami ukraińskich nacjonalistów.
Pod okupacją sowiecką służył w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość" na obszarze powiatu lubaczowskiego i Tomaszowa Lubelskiego. W nocy z 13 na 14 listopada 1945 r. oddział pod dowództwem „Kostka” uwolnił z więzienia UB w Tomaszowie Lubelskim kilkadziesiąt osób. Była to jedna z największych akcji podziemia antykomunistycznego na Lubelszczyźnie. W styczniu 1947 r. został aresztowany przez bezpiekę. 29 lipca, wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Rzeszowie został skazany na sześciokrotną karę śmierci, zamienioną na mocy amnestii na karę 15 lat pozbawienia wolności, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze oraz przepadek mienia na rzecz Skarbu Państwa. Wyrok odbywał m.in. w Rzeszowie, Wronkach, Lublinie, Chełmnie Lubelskim i Zamościu. Został zwolniony 9 listopada 1956 r. ze względu na stan zdrowia.
Po wyjściu na wolność zamieszkał we Wrocławiu, pracował m.in. jako nauczyciel. Ze względu na swoją działalność znajdował się pod stałym nadzorem SB. W materiałach bezpieki występuje jako osoba z którą kontaktował się jeden z członków organizacji antykomunistycznej „Ruchu”. Nie ugiął się pod presją funkcjonariuszy SB, którzy próbowali zwerbować go do współpracy.
Zmarł 14 stycznia 1998 roku we Wrocławiu.
W komunikacie poinformowano, że „Biuro Lustracyjne, realizując ustawowe zobowiązania nałożone na Instytut Pamięci Narodowej, systematycznie uzupełnia spis osób pełniących funkcje publiczne oraz katalogi: osób rozpracowywanych przez organy bezpieczeństwa PRL, osób zajmujących kierownicze stanowiska partyjne i państwowe PRL oraz funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa PRL”. Według IPN 24 stycznia 2022 r., łącznie w 3 katalogach tematycznych i wykazie osób pełniących funkcje publiczne przygotowano 908 publikacji (w tym 780 nowych rekordów i 128 modyfikacji).
Według komunikatu Biura Lustracyjnego IPN dotychczas, w katalogach zostały zamieszczone informacje o 17 tys. 767 osobach „rozpracowywanych” przez organa bezpieczeństwa PRL, o 104 tys. 871 funkcjonariuszach organów bezpieczeństwa państwa komunistycznego oraz o 32 tys. 350 osobach na kierowniczych stanowiskach partyjnych i państwowych PRL. Wykaz dotyczący pełniących obecnie funkcje publiczne zawiera informacje o 5 tys. 236 osobach.
Podstawą umieszczenia danych w katalogu osób rozpracowywanych są informacje zawarte w dokumentach ewidencji, aktach i na wszelkich innych nośnikach informacji przechowywanych w archiwach bezpieki przechowywanych w IPN. Publikacja informacji w katalogu następuje po uzyskaniu zgody na umieszczenie wskazanych danych w tym katalogu od osoby, której informacje te dotyczą. Nowelizacja ustawy o IPN umożliwia, wyrażenie zgody na publikację danych przez osobę najbliższą zmarłego. Od uzyskania tej zgody odstępuje się, jeżeli od chwili śmierci tej osoby minęło co najmniej 20 lat.(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ pat/