Międzynarodowa wystawa "Leonardo da Vinci - energia umysłu" w EC1

"Wystawa powstała w koprodukcji francusko-włosko-niemieckiej trzech ośrodków: Centrum Nauki i Przemysłu w Paryżu, Narodowe Muzeum Nauki i Techniki im. Leonarda Da Vinci w Mediolanie oraz Deutches Museum w Monachium. Dorobek Leonarda, który znany jest bardziej jako artysta malarz, obejmuje co najmniej kilka tysięcy szkiców, rysunków, notatek związanych z jego działalnością naukowca, wynalazcy, wizjonera. Tej tematyce poświęcona jest ta wystawa" - podkreślił szef Centrum Nauki i Techniki EC1 Paweł Żuromski, który jest też kuratorem wystawy.

Wernisaż wystawy, którą do tej pory pokazywano w najważniejszych centrach nauki i wiedzy m.in. w Paryżu, Monachium, Sao Paulo i Londynie, zaplanowano na 24 listopada. Ekspozycja złożona z ponad 70 historycznych modeli, interaktywnych instalacji, filmów, a także współczesnych przykładów projektów bionicznych z dziedziny robotyki, lotnictwa i technologii materiałowej będzie dostępna do czerwca 2018 r.

Międzynarodowej wystawie towarzyszyć będzie polski suplement "Od marzeń o lataniu do fabryki snów. Polscy Leonardowie", prezentujący wynalazki i projekty poprzedzające powstanie fotografii, filmu i kina. Ekspozycję przygotował zespół Narodowego Centrum Kultury Filmowej (NCKF), a jej największą atrakcją ma być zrekonstruowany biopleograf Kazimierza Prószyńskiego.

"Bohaterami polskiej części będą geniusze, którzy - gdyby mieli więcej szczęścia - mogliby być sławni tak jak Leonardo da Vinci. Przedstawiane postaci - podobnie jak sam Leonardo - łączą w swoich działaniach sztukę i technologię. Bohaterów będzie czterech, ale na razie ujawniamy tylko jednego - pioniera polskiej i światowej kinematografii Kazimierza Prószyńskiego" - zaznaczył dyrektor NCKF Rafał Syska.

W 1898 r. Kazimierz Prószyński - inżynier, wynalazca i konstruktor pionierskich aparatów kinematograficznych oraz kamer filmowych - na łamach poświęconego nowinkom technologicznym "Światła" opisał biopleograf, czyli "przyrząd, służący do kopiowania z natury i odtwarzania wrażeń świetlnych, jakie odbiera oko nasze przy wszelkich widocznych ruchach ciał z zachowaniem wrażenie ciągłości danych ruchów". W NCKF trwa proces rekonstrukcji tego urządzenia z wykorzystaniem materiałów i technologii użytych w oryginalnych obiektach z końca XIX wieku.

"Byłem, wraz z bratem, twórcą filmu francuskiego, ale istniał również pewien Polak, niejaki Kazimierz Prószyński, który nas znacznie wyprzedził" - miał powiedzieć sam August Lumiere.

"Prószyński nie wyprzedził braci Lumiere, ponieważ był perfekcjonistą; doszedł do wniosku, że jeśli coś nie jest gotowe w 100 proc., to nie zostanie pokazane. Jednak wielu twierdzi, że gdyby Prószyński miał okazję przedstawić swój pleograf wcześniej, nie mielibyśmy do czynienia z kinematografią, lecz z pleografią" - dodał Syska.

Wyjaśnił, że biopleografem - będącym udoskonaleniem pleografu - nakręcone były pierwsze polskie filmy, w tym w 1902 r. fabularny "Powrót birbanta" z udziałem Kazimierza Junoszy Stępowskiego. Film ten nie zachował się do naszych czasów.

"Nie zachował się również biopleograf. Stąd nasze przedsięwzięcie, by go odtworzyć na podstawie zaledwie dwóch fotografii - w dodatku lekko zafałszowanych przez samego wynalazcę, który obawiał się kradzieży tego patentu. Zajmuje się tym Janusz Król - znawca efektów specjalnych. Rekonstrukcję dofinansował PISF" - zaznaczył Syska.

Pierwszą prezentację biopleografu zaplanowano na dzień wernisażu wystawy; rekonstruktorzy chcą, by aparat nie tylko odtwarzał filmy, ale też był zdolny do ich rejestrowania.

Wystawie w EC1 towarzyszyć będzie aplikacja mobilna stworzona przez łódzką firmę Hycom, którą będzie można zainstalować od dnia otwarcia ekspozycji. Multimedialne narzędzie przekaże nie tylko wszystkie organizacyjne informacje - jak ceny biletów, dojazd do EC1 - ale będzie przydatna jako "osobisty przewodnik", asystujący w zwiedzaniu wystawy i podający opisy i ciekawostki związane z eksponatami. (PAP)

autor: Agnieszka Grzelak-Michałowska

edytor: Paweł Tomczyk

agm/ pat/