Przy dźwiękach syren Izrael oddał w czwartek hołd sześciu milionom ofiar Holokaustu. Na dwie minuty zatrzymali się piesi, kierowcy stali z pochylonymi głowami obok swoich pojazdów, przerwano pracę w firmach, w domach ludzie zaprzestali domowych zajęć. Na głównej ulicy Jerozolimy zatrzymały się tramwaje, pasażerowie wstali ze swoich miejsc, a piesi zamarli w bezruchu.
Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, obchodzony w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim w 1943 r., jest jednym z najważniejszych w izraelskim kalendarzu. Tego dnia zamknięte są restauracje i lokale rozrywkowe, w radiu i telewizji dominują programy dokumentacyjne o hitlerowskiej zbrodni ludobójstwa i wywiady z tymi, którzy piekło Holokaustu przetrwali.
Szkoły i instytucje publiczne organizują tego dnia uroczystości upamiętniające zagładę Żydów. Publicznie, m.in. w parlamencie izraelskim, odczytywane są nazwiska ofiar Holokaustu.
Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, obchodzony w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim w 1943 r., jest jednym z najważniejszych w izraelskim kalendarzu. Tego dnia zamknięte są restauracje i lokale rozrywkowe, w radiu i telewizji dominują programy dokumentacyjne o hitlerowskiej zbrodni ludobójstwa i wywiady z tymi, którzy piekło Holokaustu przetrwali.
Podczas ceremonii państwowej w Yad Vashem - Instytucie Pamięci Ofiar i Bohaterów Holokaustu - która w nocy ze środy na czwartek zapoczątkowała obchody, przywódcy Izraela wzywali świat do powstrzymania Iranu przed wejściem w posiadanie broni jądrowej.
"Ci, którzy zbywają irańskie zagrożenie jako kaprys lub przesadę, niczego nie nauczyli się z Holokaustu" - powiedział premier Benjamin Netanjahu. Wskazywał, że "dziś, tak jak wtedy, są tacy, którzy chcą zniszczyć miliony Żydów" i że powstrzymywanie się od mówienia tej prawdy to "brak poszanowania dla Holokaustu", "obraza jego ofiar i ignorowanie jego lekcji".
Agencja Associated Press pisze, że to iunctim między Holokaustem a Iranem pokazuje, iż dziś, po ponad sześciu dekadach, zagłada Żydów podczas drugiej wojny światowej jest "centralną częścią izraelskiej psychiki".
W Izraelu nie ma praktycznie dnia bez informacji w mediach o Zagładzie.
Niektórzy izraelscy intelektualiści protestowali wcześniej przed przywoływaniem Holokaustu w kontekście Iranu. Duża część przemówienia Netanjahu poświęcona była tej kwestii. "Premier Izraela ma nie tylko prawo, ale też obowiązek przywołać pamięć o jednej trzeciej naszego narodu, która została unicestwiona, gdy mówi o zagrożeniach dla istnienia" państwa - mówił Netanjahu w nocy ze środę na czwartek.
Yad Vashem odwiedzały w czwartek setki młodych Izraelczyków. Spotykali się m.in. z ocalałymi z Holokaustu, brali udział w warsztatach, oglądali występy teatralne i muzyczne.
W półmroku w Sali Pamięci ocaleli z Zagłady i ich rodziny czytali imiona ofiar, modlili się, składali kwiaty na wykutych w kamiennej podłodze nazwach miejsc pogromów i obozów koncentracyjnych. Wiele osób było bardzo poruszonych, niektórzy płakali.
Na placu w Yad Vashem, gdzie od rana odbywały się oficjalne uroczystości, płonęło sześć ogromnych zniczy symbolizujących sześć milionów ofiar Zagłady. Ludzie składali kwiaty przed pomnikiem Bohaterów Getta. Jest to kopia płaskorzeźby z Warszawy.
W Ein Karem, miejscowości położonej nieopodal Yad Vashem, restauracje były dzisiaj otwarte. Dziadkowie Adi, 33-latki z Ein Karem, przyjechali tu z Polski tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej. Adi nie była dzisiaj w Yad Vashem.
"Wybieram się na tzw. alternatywne upamiętnianie Holokaustu, na obrzeżach Jerozolimy. Będą w nim uczestniczyli Żydzi, Palestyńczycy i Niemcy. Chcemy skupić się na celebracji życia, na tych, którzy po tej tragedii mieli odwagę, by dalej żyć i na cierpieniu wspólnym dla wszystkich ludzi" - powiedziała Adi w rozmowie z PAP.
Od lat izraelskie media w tę smutną rocznicę przypominają o trudnej sytuacji materialnej ocalałych z Zagłady. Dziś w Izraelu mieszka 198 tys. osób, które przetrwały Holokaust, zdecydowana większość ma ponad 75 lat. 20 tys. spośród nich potrzebuje codziennego wsparcia - wynika z danych Fundacji na rzecz Ofiar Holokaustu. We wtorek premier Netanjahu ogłosił, że rząd zapewni dodatkowe usługi dla ocalałych.
Z Jerozolimy Ala Qandil (PAP)
aqa/ az/ jhp/ ro/
