Uroczystości pogrzebowe płk. Stanisława Dąbrowy-Kostki na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Płk Stanisław Dąbrowa-Kostka, żołnierz ZWZ-AK, po wojnie działacz antykomunistycznej konspiracji, ostatni z żyjących uczestników akcji rozbicia więzienia w Jaśle w sierpniu 1943 r. spoczął w piątek na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
W uroczystości zorganizowanej zgodnie z ceremoniałem wojskowym uczestniczyła rodzina i przyjaciele zmarłego. Obecni byli także przedstawiciele władz i organizacji kombatanckich, poczty sztandarowe, harcerze.
"Pan pułkownik zawsze wierzył w Boga i wierzył w Polskę. Pan pułkownik zawsze miał nadzieję, że Polska będzie niepodległa, że podźwignie się nawet z największej niedoli" - powiedział szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (UdsKiOR) Jan Józef Kasprzyk. Podkreślił, że zmarły jest jednym z ostatnich kawalerów "najświętszego polskiego odznaczenia wojskowego – orderu wojennego Virtuti Militari" i jeden z ostatnich oficerów, który swoją nominację oficerską otrzymał w latach wojennych.
"Stawił czoła trzem okupantom – niemieckiemu, sowieckiemu i komunistycznemu i doczekał się wolnej Polski, bo miał w sobie nadzieję, że jutrzenka wolności nadejdzie” - dodał Kasprzyk.
"Dzięki temu, że Dąbrowa-Kostka miał w sobie wiarę, nadzieję i miłość, doczekał wolnej Polski, mógł się jej przyglądać i nauczać młode pokolenie, jak kochać ojczyznę" - powiedział szef UdsKiOR.
Stanisław Dąbrowa-Kostka urodził się 11 października 1924 r. w Przemyślu. Był oficerem AK oraz WiN. Został odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V klasy, Orderem Polonia Restituta III i IV klasy, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Armii Krajowej. Był autorem i współautorem publikacji o AK m.in. "W okupowanym Krakowie", "Hitlerowskie afisze śmierci", "Dynamit", "Akcja +N+", "Rozkaz: zdobyć więzienie".
Był także laureatem Nagrody Kustosza Pamięci Narodowej IPN oraz honorowym obywatelem Jasła - za udział w 1943 r. w akcji uwolnienia więźniów z tamtejszego więzienia. Akcja - oceniana jako jedna z najbardziej brawurowych i jednocześnie "subtelnych" w historii AK - miała miejsce z 5 na 6 sierpnia 1943 r. Z więzienia Gestapo w Jaśle odbito 66 torturowanych w nim żołnierzy konspiracji i ponad setkę innych więźniów. AK zrobiła to bez jednego wystrzału. Płk. Dąbrowa-Kostka był ostatnim z żyjących uczestników tego wydarzenia.
Trzy lata temu pułkownik przekazał do Archiwum Akt Nowych zebrane przez siebie dokumenty, stanowiące - zdaniem historyków - największe w tamtym czasie prywatne archiwum AK. Jego twórca zbierał materiały od czasu wojny. Udało mu się zgromadzić kilkadziesiąt metrów oryginalnych dokumentów, druków ulotnych, periodyków, plakatów ZWZ-AK oraz duży zbiór materiałów opisujących działalność Polskiego Państwa Podziemnego i jego żołnierzy.
Płk Stanisław Dąbrowa-Kostka zmarł 27 marca br. w wieku 94 lat.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ pat/
