Artykuły historyczne

35 lat temu rozpoczęły się obrady okrągłego stołu

35 lat temu, 6 lutego 1989 r., w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie rozpoczęły się obrady okrągłego stołu. Porozumienia między opozycją solidarnościową a władzą, podpisane 5 kwietnia 1989 r., znacząco wpłynęły na upadek systemu komunistycznego i przemiany polityczne nie tylko w Polsce, lecz również w całej Europie Środkowej.

80 lat temu dokonano zamachu na Franza Kutscherę, „kata Warszawy”

1 lutego 1944 r. od kul żołnierzy Armii Krajowej zginął Franz Kutschera, szef SS i policji w dystrykcie warszawskim. Zgładzenie „kata Warszawy” było najważniejszą udaną akcją bojową AK wymierzoną w wysokiego funkcjonariusza niemieckiego aparatu terroru.

50 lat temu zmarł Samuel Goldwyn – warszawiak, który podbił Hollywood

31 stycznia 1974 r. w Los Angeles zmarł Samuel Goldwyn – pochodzący z Warszawy producent filmowy, współzałożyciel wytwórni MGM. „Mógłbym opowiedzieć całą historię amerykańskiego kina poprzez jego życie i karierę” – mówił Andrew Scott Berg, autor wydanej w 1989 r. książki „Goldwyn: A Biography”.

105 lat temu w Polsce w obiegu było osiem walut

105 lat temu w obiegu było w Polsce osiem walut, co było skutkiem zaborów i I wojny światowej. Stanowiło to ogromne wyzwanie integracyjne dla rządu odrodzonego państwa.

105 lat temu urodził się amerykański as myśliwski polskiego pochodzenia Frank Gabreski

28 stycznia 1919 r. urodził się Franciszek Gabryszewski. Jako Francis Gabreski stał się asem amerykańskiego lotnictwa myśliwskiego. W USA jest bohaterem narodowym. W Polsce jego postać jest mało znana i wspominana tylko przy specjalnych okazjach - powiedział PAP historyk lotnictwa prof. Andrzej Olejko.

205 lat temu zmarł Jan Kiliński – przywódca insurekcji warszawskiej w 1794 r.

205 lat temu, 28 stycznia 1819 r., zmarł Jan Kiliński, jeden z najważniejszych przywódców Insurekcji Kościuszkowskiej i symbol walk o wyzwolenie polskiej stolicy spod rosyjskiej okupacji. Uważany jest za jednego z pierwszych bohaterów narodowych wywodzących się spoza szlachty.

79 lat temu Armia Czerwona otworzyła bramy obozu Auschwitz

27 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej otworzyli bramy niemieckiego obozu Auschwitz. Skrajnie wyczerpani więźniowie, których było w nim jeszcze około 7 tys., w tym pół tysiąca dzieci, witali ich jako wyzwolicieli.

25 lat temu zmarł Jerzy Turowicz, redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”

27 stycznia 1999 r. zmarł Jerzy Turowicz, dziennikarz, publicysta, redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”. „Redagował niezwykłe pismo, które nawet w czasach ostrej cenzury potrafiło być pismem, które nie kłamie, które jest wolne” – wspominał Tadeusz Mazowiecki.

Niemiecki obóz Auschwitz – miejsce męczeństwa ponad 1 mln ludzi

Auschwitz jest symbolem zagłady Żydów i Romów, martyrologii Polaków, męczeństwa sowieckich jeńców wojennych i obywateli innych okupowanych przez III Rzeszę państw Europy. Niemcy zamordowali w obozie co najmniej 1,1 mln osób. 90 procent ofiar stanowili Żydzi.

105 lat temu Józef Piłsudski nadał weteranom Powstania Styczniowego uprawnienia żołnierzy WP

21 stycznia 1919 r. Naczelnik Józef Piłsudski wydał rozkaz o nadaniu weteranom Powstania Styczniowego uprawnień żołnierzy WP. W II Rzeczypospolitej powstańcy styczniowi otoczeni byli wyjątkową czcią i szacunkiem – mówi PAP historyk z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku prof. Włodzimierz Suleja.