Artykuły historyczne

30 lat temu zmarł Józef Czapski, malarz, dokumentator zbrodni katyńskiej

30 lat temu, 12 stycznia 1993 r. w Maisons-Laffitte pod Paryżem zmarł Józef Czapski, malarz, pisarz, żołnierz, więzień Starobielska, jeden z twórców paryskiej Kultury, dokumentator zbrodni katyńskiej . Miał 96 lat.

210 lat temu urodził się Hipolit Cegielski – patriota, współtwórca polskiego przemysłu

210 lat temu, 6 stycznia 1813 r., urodził się Hipolit Cegielski, nauczyciel, przemysłowiec, zwolennik pracy organicznej, publicysta. Był jednym z największych bohaterów „najdłuższej wojny współczesnej Europy”, która zapewniła Polakom przetrwanie na terenie zaboru pruskiego.

80 lat temu Niemcy rozstrzelali Jerzego Iwanowa-Szajnowicza

80 lat temu, 4 stycznia 1943 r., polski bojownik greckiego ruchu oporu Jerzy Iwanow-Szajnowicz został rozstrzelany przez Niemców. Zorganizował on siatkę wywiadowczą w porcie Pireus i innych greckich miastach. Niemcy skazali go na trzykrotną karę śmierci. Ostatnie jego słowa brzmiały „Niech żyje Grecja! Niech żyje Polska!”.

„Ich pierwszy wyczyn był najważniejszy” – 90 lat temu Polacy złamali Enigmę

90 lat temu, prawdopodobnie 31 grudnia 1932 r., polski kryptolog Marian Rejewski złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Ten sukces był podstawą dalszych prac nad odczytaniem tajemnic niemieckiej machiny wojennej, które przyczyniło się do klęski III Rzeszy.

80 lat temu zginął Bolesław Mołojec, dowódca Gwardii Ludowej

80 lat temu, 31 grudnia 1942 r., członkowie bojówki komunistycznej Gwardii Ludowej zastrzelili dowódcę tej formacji, Bolesława Mołojca. Odpowiadał on za śmierć przywódcy PPR, Marcelego Nowotki. Do dziś nie wyjaśniono okoliczności mordów w kierownictwie kierowanej przez Moskwę partii komunistycznej.

Boże Narodzenie w okupowanej Warszawie, czyli święta w cieniu wojny

Święta Bożego Narodzenia w okupowanej Warszawie były obchodzone w tragicznym nastroju. Warszawiacy starali się jednak kultywować jak najwięcej tradycji bożonarodzeniowych – mówi PAP Michał Tomasz Wójciuk, historyk z działu historycznego Muzeum Powstania Warszawskiego.

Obozowe Wigilie – tęsknota za domem, kolędy śpiewane szeptem i choinka, która nie była symbolem świąt

Tęsknota za domem, kolędy śpiewane szeptem i choinka, która nie była symbolem świąt, a formą represji – tak wyglądały Wigilie i Święta Bożego Narodzenia polskich więźniów obozów jenieckich, zagłady i koncentracyjnych.

75 lat temu ogłoszono wyroki w pierwszym procesie niemieckich zbrodniarzy z KL Auschwitz

75 lat temu, 22 grudnia 1947 r., ogłoszono wyroki w pierwszym procesie członków SS załogi niemieckich zbrodniarzy z obozu w Auschwitz. Z 40 oskarżonych 23 skazano na karę śmierci. Wśród nich był drugi komendant obozu SS-Obersturmbannführer Arthur Liebehenschel oraz szef obozowego gestapo Max Grabner.

95 lat temu rząd RP powołał Państwowe Zakłady Lotnicze

21 grudnia 1927 r. na mocy rozporządzenia Rady Ministrów Centralne Warsztaty Lotnicze w Warszawie przekształcono w Państwowe Zakłady Lotnicze. "Przed ich powstaniem polski przemysł lotniczy był niezwykle rozdrobniony" - powiedział PAP kustosz Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie Jarosław Dobrzyński.