Artykuły historyczne

Trzeba wyzbyć się lęku, który paraliżuje i zniewala umysł i serce - ważne zdania ks. Popiełuszki

Trzeba wyzbyć się lęku, który paraliżuje i zniewala umysł i ludzkie serce – mówił kilka tygodni przed śmiercią ks. Jerzy Popiełuszko. Jego kazania w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie przyciągały tłumy. Wybraliśmy najważniejsze fragmenty.

Mołdawia a sprawa polska

Na południowym krańcu Rzeczypospolitej leżało Księstwo Mołdawii, nieduże, ale zaskakująco często pojawiające się w historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w bardzo różnych rolach i różnych kontekstach. Rzeczpospolita zaś, co tu wiele mówić, traktowała je jak własne ziemie.

„Zygmunt i Celina” (sezon 1, odcinek 2). Cytryna dojrzewa w Taorminie

„Znaszli ten kraj, gdzie cytryna dojrzewa?” – pytał Goethe, tłumaczony przez Mickiewicza. Może tym skojarzeniem niesiony, wypatrzył Zygmunt Nowakowski w 1930 roku na Sycylii brzemienny dla siebie epizod? Droczy się z Mieczysławem Grydzewskim 3 marca 1961 roku, negocjując po kilkuletniej przerwie: „To pewna, że powrót do «Wiadomości» wymaga wysiłku. Z byle czym nie wrócę i muszę jakoś przyzwoicie zacząć, teraz zaś nawet nie potrafię myśleć o tym”. Dlaczego? „Zawiesiłem wszelkie roboty […]. Za jakieś dziesięć dni wyjadę zapewne na krótko do Taorminy, ale tam także pisać nie będę i nawet nie wezmę […] maszyny”.

Biznesowe spory w rodzinie: jak Kronenberg walczył z Blochem piórem Kraszewskiego

Druga połowa XIX wieku to czas narodzin fortun Królestwa Polskiego. Malowniczy świat fabrykantów, wielkich kupców i magnatów kolejowych rozpalał gorące spory, często prowadzące do skandali angażujących opinię publiczną. Aby zniszczyć swoich przeciwników używano potężnej broni – słowa pisanego.

135 lat temu warszawski fotograf opatentował ręczny aparat fotograficzny

135 lat temu, 16 października 1889 r., warszawski fotograf Konrad Brandel opatentował ręczny aparat, umożliwiający szybkie fotografowanie z ręki. Sam stał się zaś pionierem polskiego fotoreportażu, wykonując zdjęcia warszawskich targowisk, parków, nabrzeży, regat, wyścigów konnych, uroczystości czy pogrzebów.

20 lat temu zmarł historyk prof. Tomasz Strzembosz

16 października 2004 r., zmarł prof. Tomasz Strzembosz – historyk, pionier badań nad konspiracją AK-owską i partyzantką antysowiecką w czasach II wojny światowej, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Instytutu Studiów Politycznych PAN. Całe życie był harcerzem.

Tomasz Strzembosz – historyk odważny i pokorny

20 lat temu, 16 października 2004 r. zmarł Tomasz Strzembosz, wybitny przedstawiciel harcerstwa, jeden z najznakomitszych historyków wojennych dziejów Polski, pionier badań nad konspiracją AK-owską i partyzantką antysowiecką. Był zawsze wierny własnym przekonaniom, za co płacił wysoką cenę. Bez względu na koniunktury środowiskowe i sytuację polityczną w dążeniu do prawdy nie uznawał żadnych kompromisów.

65 lat temu doszło do katastrofy samolotu przewożącego dwie bomby atomowe

15 października 1959 r. nad Kentucky doszło do katastrofy lotniczej, w której uczestniczyła maszyna przewożąca ładunek atomowy. W latach 1950-68 było ok. 25 kolizji i katastrof z udziałem samolotów transportujących broń masowego rażenia - powiedział PAP historyk lotnictwa prof. Andrzej Olejko.

Pałacowy zamach 60 lat temu strącił Chruszczowa. „Zapomniał, że nie zostawia się stolicy w rękach rywali”

14 października 1964 r. w wyniku pałacowego zamachu stanu władzę w Związku Radzieckim stracił Nikita Chruszczow. „Jedna z pierwszych zasad słabnącego autokraty powinna brzmieć: nie zostawiaj stolicy w rękach rywali” – podsumował okoliczności spisku amerykański politolog.

U stóp Twierdzy Modlin odkryto wrak holownika „Hetman Żółkiewski”

W Narwi odkryto wrak należącego do Marynarki Wojennej II RP okrętu „Hetman Żółkiewski”. „Wszystkie tajemnice polskiej marynarki zostały tam zatopione, aby nie wpadły w ręce Niemców” – mówi w rozmowie z PAP współodkrywca wraku Sławomir Kaliński.