Nieznane fotografie z powstania warszawskiego na Placu Trzech Krzyży

Wystawa plenerowa 30 unikatowych zdjęć powstańczych eksponowana będzie na ogrodzeniu instytutu i - jak informuje PAP Aleksander Rostocki, jej autor - znajdą się tam kadry z powstania wykonane m.in. przed tym instytutem. Część fotografii nie była dotąd znana nawet historykom, ponieważ pochodzą z odkrytego w zeszłym roku prywatnego zbioru mieszkanki Warszawy Zofii Moskała. "To niezwykłe, że niektóre ze zdjęć publikowane są po raz pierwszy" - dodaje Rostocki.

Wszystkie zdjęcia łączy motyw lokalizacji: Plac Trzech Krzyży i jego okolice. "Koncepcja moich wystaw, związanych z powstaniem warszawskim jest taka, żeby umieszczać te zdjęcia w kontekście miejsc, w których zostały wykonane. Tak, aby patrząc dziś na fragment miasta można było wyobrazić go sobie w perspektywie powstańczych wydarzeń" - wyjaśnia autor ekspozycji.

Wystawa plenerowa 30 unikatowych zdjęć powstańczych eksponowana będzie na ogrodzeniu instytutu i - jak informuje PAP Aleksander Rostocki, jej autor - znajdą się tam kadry z powstania wykonane m.in. przed tym instytutem. Część fotografii nie była dotąd znana nawet historykom, ponieważ pochodzą z odkrytego w zeszłym roku prywatnego zbioru mieszkanki Warszawy Zofii Moskała.

Część pokazywanych zdjęć wykonanych zostało przez żołnierza 3 Kompanii „Reda” Batalionu AK „Miłosz” – Wojciecha Marczyńskiego ps. ”Bogusław”. Dokumentował on działania powstańcze w rejonie Placu Trzech Krzyży i ulic: Książęcej, Prusa i Konopnickiej. Obrazy pochodzą głównie z września 1944r. "Większość fotografii nieżyjącego już Marczyńskiego, przedstawia typowe ujęcia powstańcze: portrety żołnierzy i sceny z ich życia. Znalazło się jednak wśród nich kilka zdjęć, niepokazywanych wcześniej np. powstańcy wychodzący z kanałów na Alejach Ujazdowskich czy ujęcia z pogrzebów" - mówi Rostocki.

Zaprezentowane będą również zdjęcia z prywatnego archiwum Zofii Moskała. Na nich również widać Plac Trzech Krzyży oraz ulice: Bracką, Książęcą, Nowy Świat i Hożą; zrobione zostały głównie w pierwszych dniach powstania. "Sensacją jest, że zdjęcia Zofii Moskała nie zostały nigdy wcześniej opublikowane. W czasie powstania pani Zofia miała około piętnastu lat i była cywilem. Zrobiła kilkadziesiąt zdjęć +z życia+, ciekawostek takich jak np. zdejmowanie chodników na barykady. Interesowały ją zmiany, jakie zachodziły w mieście w tych pierwszych dniach sierpnia" - tłumaczy autor wystawy. Zdjęcia Zofii Moskała przechowały się w formie negatywów i zostały wywołane dopiero na początku tego roku.

Uroczyste otwarcie ekspozycji nastąpi 1 sierpnia o godz. 10: 45. Zostanie poprzedzone złożeniem wieńców, pod obeliskiem upamiętniającym żołnierzy Batalionu „Miłosz”, znajdującym się przy skrzyżowaniu ulic Konopnickiej i Prusa. Kwiaty złożą kombatanci i studenci.

Wystawa potrwa do końca października br.

Ekspozycja organizowana jest przez Korporację Akademicką "Sarmatia" i Instytut Głuchoniemych. Rostocki informuje, że sierpniowa prezentacja będzie już kolejną zorganizowaną przez niego i "Sarmatię": "cztery lata temu przygotowaliśmy wystawę ze zdjęciami powstańczymi na parkanie Politechniki Warszawskiej i cieszyła się ona wielkim zainteresowaniem" - mówi.

Aleksander Rostocki, ur. 1971 w Warszawie, absolwent Politechniki Warszawskiej, członek Korporacji Akademickiej "Sarmatia". Od ponad 20 lat kolekcjonuje pamiątki z okresu powstania warszawskiego, szczególnie niepublikowane zdjęcia.

Organizator kilku wystaw i konferencji naukowych poświęconych tematyce akademickiej i historycznej - m.in. Politechnika Warszawska w Powstaniu(2010), Studenci Niepokorni-Żołnierze Wyklęci(2013), Odznaki i odznaczeni Powstania Warszawskiego(2013).

Instytut Głuchoniemych im. Jakuba Falkowskiego w Warszawie jest najstarszą w Polsce placówką szkolno - wychowawczą dla dzieci i młodzieży z wadą słuchu. Powstał 23 października 1817 r. z inicjatywy ks. Jakuba Falkowskiego. W obecnej lokalizacji - przy Placu Trzech Krzyży - znajduje się od 1827 roku. W czasie powstania warszawskiego 29 osób głuchoniemych walczyło w powstaniu broniąc instytutu. 26 października 1944 Niemcy podpalili budynek. Został on odbudowany w 1948 r.

Korporacja Akademicka "Sarmatia" to najstarsza działająca organizacja studencka w Warszawie, założona przez grupę polskich studentów w 1908 roku w Petersburgu. W 1915 roku "Sarmatia" przeniosła się do Warszawy i zarejestrowała przy Politechnice. W ponad stuletnim okresie działalności w szeregach "Sarmatii" znalazło się wielu wybitnych profesorów, wojskowych i działaczy społeczno-politycznych. (PAP)

grom/ abe/