W cyklu „Warszawa dwóch Powstań” Centrum Badań nad Zagładą Żydów PAN zaprasza na debatę i promocję książki Dariusza Libionki i Laurence'a Weinbauma pt. "Bohaterowie, hochsztaplerzy, opisywacze. Wokół Żydowskiego Związku Wojskowego".
W spotkaniu udział wezmą Dariusz Libionka– autor książki, członek Centrum Badań nad Zagładą Żydów, kierownik działu naukowego w Państwowym Muzeum na Majdanku, redaktor naczelny rocznika "Zagłada Żydów. Studia i Materiały", Jacek Leociak - kierownik Zespołu Badań nad Literaturą Holokaustu Instytutu Badań Literackich PAN, Janusz Marszalec - zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej. Spotkanie poprowadzi Paweł Ukielski - zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszaskiego ds. programowych.
1 marca, godz. 18.45, Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa, ul. Grzybowska 70, Audytorium Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
WSTĘP WOLNY
Powstanie w getcie warszawskim cieszy się autentycznym i niesłabnącym zainteresowaniem nie tylko w Polsce i Izraelu. Szczególne kontrowersje wzbudza niejasna i zafałszowana historia Żydowskiego Związku Wojskowego, drugiej obok Żydowskiej Organizacji Bojowej organizacji zbrojnej warszawskiego getta.
Polacy nie mieli i nie mają monopolu na zniekształcanie historii ŻZW ani na konfabulacje. Między 1980 a 1999 r. ukazały w języku angielskim się trzy wspomnienia, których autorzy przyznawali się do członkostwa w jego szeregach. Nastąpiło to naturalnie w okresie, gdy mit „bractwa pierścienia” był na trwałe osadzony w literaturze historycznej. Nazwisk tych autorów nie znali Chaim i Chaja Lazarowie, którzy pracowicie gromadzili bazę danych dotyczącą ŻZW, żadne z nich nie pojawiło się na liście ocalałych członków ŻZW, opublikowanej w 1993 r. przez Chaję Lazar. Wszelako w dwóch przypadkach Lazarowie entuzjastycznie przyjęli cudowne odnalezienie nowych świadków i uczestników wydarzeń, zwłaszcza że ich opowieści przydawały wiarygodności ich własnych narracji. (...) Zważywszy na to, co nam wiadomo o ŻZW, i to, co można ustalić jako fakt, do publikacji tych należy podejść z najwyższą ostrożnością.
W pierwszej części książki (Dekonstrukcja) autorzy pokazują, jakim manipulacjom podlegała przez dziesięciolecia historia powstania w getcie i samego ŻZW. Odsłanianie kolejnych zafałszowań i zniekształceń pozwoliło im nie tylko na obalenie rozlicznych mitów obecnych w literaturze przedmiotu, lecz także na uwidocznienie niebezpieczeństw wynikających z podporządkowania badań naukowych takiej czy innej polityce historycznej. Ujawniają przy tym zarazem fatalne skutki wybujałych ambicji osobistych.
W drugiej części książki (Rekonstrukcja) autorzy podejmują próbę odtworzenia rzeczywistej działalności syjonistów rewizjonistów (Nowej Organizacji Syjonistycznej i organizacji młodzieżowej Betar) w okresie okupacji niemieckiej. Wykorzystując nieznane materiały zebrane w trakcie kwerend w archiwach polskich i izraelskich, przedstawiają nowe interpretacje dokumentów i relacji funkcjonujących w obiegu naukowym. Autorzy omawiają działalność rewizjonistów pod okupacją sowiecką w Wilnie i niemiecką w Warszawie w latach 1939–1941, by następnie naświetlić szeroki kontekst tworzenia zbrojnego oporu w getcie warszawskim i na tym tle ukazać relacje między ŻZW a ŻOB, kontakty rewizjonistów z polską konspiracją, epizody z powstania, a wreszcie losy pozostałych przy życiu członków ŻZW.
Na ile autorom powiódł się zamysł nowatorskiego ujęcia historii i mitu Żydowskiego Związku Wojskowego? Jak zmierzyli się z dekonstrukcją mitu i rekonstrukcja historii?
Zapraszamy na spotkanie.
W trakcie spotkania będzie można nabyć w promocyjnej cenie książki Centrum Badań nad Zagładą Żydów.
