Teren byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Fot. PAP/J. Bednarczyk
X jubileuszowa Szkoła Letnia „Nauczanie o Holokauście” rozpoczęła się w środę w Krakowie. Nie da się pamięci o Holokauście, wiedzy o nim, ostrzeżenia dla przyszłych pokoleń, przekazywać bez kompetentnych nauczycieli – mówił na inauguracji prof. Zdzisław Mach.
Szkoła Letnia potrwa tydzień. W warsztatach praktycznych, wykładach i dyskusjach weźmie udział 55 trenerów, liderów organizacji pozarządowych, ale przede wszystkim nauczycieli szkół średnich z Polski oraz z Ukrainy i Azerbejdżanu.
Szkołę organizuje Centrum Badań Holokaustu i Katedra UNESCO ds. Edukacji o Holokauście Uniwersytetu Jagiellońskiego w partnerstwie z Illinois Holocaust Museum and Education Center.
Jak podkreślił socjolog i antropolog z Instytutu Europeistyki UJ prof. Zdzisław Mach, odpowiednie przygotowanie kadry dydaktycznej szkół jest fundamentalnym warunkiem właściwego konstruowania opowieści o najtragiczniejszym wydarzeniu w dziejach cywilizacji.
Zajęcia i wykłady w ramach tegorocznej edycji poprowadzą wybitni znawcy tematu z kraju i zagranicy, m.in.: prof. Tadeusz Lubelski, prof. Andrzej Żbikowski, prof. Jonathan Webber z Wielkiej Brytanii, prof. Michael Berenbaum z USA.
„Jestem tu, bo wierzę, że macie ważną rolę w kształtowaniu przyszłości, ale i w postrzeganiu żydowskiego dziedzictwa, obecności. Przyjeżdżam do Polski od 1976 r. i widzę transformacje, które tu zachodzą. Doceniam przemiany w polskim rozumieniu ważności Holokaustu i w postrzeganiu obecności oraz dziedzictwa Żydów” – mówił prof. Berenbaum.
„Jestem tu, bo wierzę, że macie ważną rolę w kształtowaniu przyszłości, ale i w postrzeganiu żydowskiego dziedzictwa, obecności. Przyjeżdżam do Polski od 1976 r. i widzę transformacje, które tu zachodzą. Doceniam przemiany w polskim rozumieniu ważności Holokaustu i w postrzeganiu obecności oraz dziedzictwa Żydów” – mówił prof. Michael Berenbaum.
Jego zdaniem Polacy muszą radzić sobie z pamięcią o Żydach, których już nie ma, ale którzy pozostawili po sobie ogromne ślady. "Polacy muszą sobie poradzić z obecnością w nieobecności i z nieobecnością w obecności” - powiedział.
Amerykański profesor zaznaczył też, że Holokaust każe ludziom zadać sobie pytanie: kim są? „Tego (Holokaustu-PAP) dopuściło się społeczeństwo najbardziej cywilizowanie, z najbardziej rozwiniętą kulturą, nauką, filozofią” – mówił uczony.
Prorektor ds. dydaktyki UJ prof. Andrzej Mania powiedział, że zadaniem uniwersytetu jest strzeżenie pamięci o najdramatyczniejszym wydarzeniu historycznym, zwłaszcza teraz, wiele lat po wojnie, gdy odchodzi pokolenie, które przeżyło Holokaust.
Jak podkreślał, uniwersytet ma skłaniać do refleksji, która pozwoliłaby zrozumieć mechanizmy prowadzące do dramatu; uniwersytet każe też być czujnym, obserwować, czy w tej chwili nie pojawiają się gdzieś zbrodnicze myśli. „Każdy dramat ludzki, gdzie człowiek doznaje krzywdy, czasem krzywdy motywowanej okrucieństwem, bezmyślnością, morderczym charakterem ideologii, musi być przedmiotem refleksji” – mówił prof. Mania.
Według niego „uronienie łzy nad ofiarą, oddanie hołdu w uroczystym dniu nie są wystarczające”. „Istotą jest wprowadzenie do świadomości przekonania, że ludzie potrafią być okrutni, ale także że w ludziach jest wielka chęć życia i czynienia dobra. Z tego wszystkiego wynikać ma przekonanie o potrzebie pamiętania, ale też zachowania wiary w ludzkość, w dobre intencje ludzi, którzy pomagali osobom zagrożonym" - powiedział prorektor.
Kelley Szany z Illinois Holocaust Museum and Education zaznaczyła, że to na nauczycielach spoczywa wyjątkowa, wielka odpowiedzialność, by pomóc młodym ludziom w rozumieniu historii, Holokaustu. jak mówiła, nauczyciele nie tylko przekazują wiedzę, ale są osobami, które „napędzają” rozwój ludzkiej cywilizacji, nauki i kultury. „Musimy tworzyć kulturę wybaczenia i pamiętania” – powiedziała Szany.
Jak dotąd Szkołę Letnią ukończyło ok. 600 osób. Koszt organizacji wszystkich dziesięciu edycji to ok. 700 tys. dolarów.
Sponsorem Międzynarodowej Szkoły Letniej "Nauczanie o Holokauście" jest organizacja działająca na rzecz odszkodowań ocalałym z Holokaustu - Conference on Jewish Material Claims Against Germany.
W tym roku po raz pierwszy Szkole Letniej "Nauczanie o Holokauście" towarzyszy Szkoła Letnia II stopnia "Nauczanie o Holokauście", która potrwa od 1 do 4 lipca. Weźmie w niej udział 20 osób - absolwentów ubiegłorocznych edycji oraz osób, które już aplikowały do tradycyjnej Szkoły Letniej, ale nie zostały zakwalifikowane ze względu na posiadanie zbyt wysokich kwalifikacji w zakresie nauczania o Holokauście. Szkołę II stopnia współfinansuje fundacja Pamięć, Odpowiedzialność, Przyszłość (Stiftung "Erinnerung, Verantwortung und Zukunft").
Patronem medialnym X Szkoły Letniej „Nauczanie o Holokauście” jest portal dzieje.pl (PAP)
bko/ akw/
