Holokaust

Archiwum Ringelbluma

22 listopada 1940 r. w warszawskim getcie odbyło się inauguracyjne spotkanie konspiracyjnego zespołu badawczego "Oneg Szabat" (czyt. ojneg szabes), który utworzył Podziemne Archiwum Getta Warszawskiego, tzw. Archiwum Ringelbluma. W 1999 r. archiwum zostało wpisane przez UNESCO na Listę "Pamięć Świata", gromadzącą najważniejsze dokumenty, jakie przechowała ludzkość.

Rada Pomocy Żydom "Żegota"

4 grudnia 1942 r. utworzono w Warszawie Radę Pomocy Żydom "Żegota" przy Delegaturze Rządu RP na Kraj. Działająca do początku 1945 r. "Żegota" była jedyną w okupowanej przez Niemców Europie instytucją państwową ratującą Żydów od zagłady.

Obóz zagłady w Treblince

Na przełomie maja i czerwca 1942 r. w ramach "Akcji Reinhard", której celem była zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, Niemcy rozpoczęli budowę obozu w Treblince. Do czasu jego likwidacji w listopadzie 1943 r. zamordowali w nim blisko 900 tys. Żydów.

70. rocznica wielkiej akcji likwidacyjnej getta warszawskiego

22 lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli likwidację warszawskiego getta. W ciągu dwóch miesięcy trwania akcji 254 tys. Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince, 11 tys. skierowano do obozów pracy, na miejscu rozstrzelano ok. 6 tys. W getcie pozostało ok. 60 tys. osób, z czego blisko połowa nielegalnie.

Śladami getta warszawskiego: ul. Nalewki

Wędrówkę w poszukiwaniu materialnych śladów getta warto rozpocząć od – znajdującej się podczas niemieckiej okupacji po tzw. aryjskiej stronie miasta – dawnej ul. Nalewki (dziś ul. Bohaterów Getta), gdzie ocalały resztki przedwojennego bruku i wtopione w niego tory tramwajowe. „Tu zaczynał się żydowski, singerowski świat. Stoimy w bramie do innej Warszawy” – mówi prof. Leociak, który oprowadza dziennikarzy PAP po miejscach związanych ze stołeczną żydowską dzielnicą zamkniętą.

Śladami getta warszawskiego: most nad ul. Chłodną

W styczniu 1942 r. na skrzyżowaniu ul. Chłodnej z ul. Żelazną, gdzie Niemcy otworzyli most drewniany łączący tzw. małe getto (na południe od tego miejsca) z tzw. dużym gettem (na północ). „Choć most jest symbolem tego, co łączy, to w tym przypadku symbolizował podział i zniewolenie Żydów” – mówi PAP prof. Leociak. Dziś w omawianym miejscu znajduje się symboliczna rekonstrukcja kładki.

22 lipca - rocznica urodzin Janusza Korczaka

22 lipca przypada rocznica urodzin Janusza Korczaka - pedagoga, pisarza, publicysty, prekursora działań na rzecz praw dziecka. Nie wiadomo jednak na pewno, która to rocznica, sam Korczak nie wiedział, czy przyszedł na świat w 1878 czy w 1879 roku.

Śladami getta warszawskiego: sądy grodzkie

Przez cały okres okupacji sądy funkcjonowały i - jak tłumaczy PAP prof. Leociak – było to miejsce eksterytorialne, zawieszone między dwoma światami. Od ul. Leszno było wejście dla Żydów, od ul. Ogrodowej dla „Aryjczyków”. „To było miejsce spotkań (...). Tędy wchodzono do getta i wychodzono z niego. Żeby wejść do getta trzeba było w gmachu sądów nałożyć na ramię opaskę; aby się wydostać, trzeba było na ul. Ogrodowej tę opaskę ściągnąć, a następnie wmieszać się w tłum” – mówi.

Obchody 70. rocznicy rozpoczęcia likwidacji getta warszawskiego

Otwarciem wystawy "Dziennik Getta" w Kordegardzie; marszem pamięci z Umschlagplatz pod dom dziecka, w którym pracował Janusz Korczak oraz koncertem "Ohel Warszawa" stolica 22 lipca uczci 70. rocznicę rozpoczęcia likwidacji getta warszawskiego.