Ofiary niemieckich zbrodni z początku II wojny światowej upamiętnia akcja społeczna „Zapal znicz pamięci”. Przedsięwzięcie poświęcone pomordowanym mieszkańcom polskich ziem wcielonych w 1939 r. do III Rzeszy ma w tym roku swoją 11. edycję.
Inicjatywa „Zapal znicz pamięci”, odbywająca się w tym roku 27 października, jest wspólnym przedsięwzięciem pionów edukacyjnych IPN z Poznania, Gdańska, Bydgoszczy, Katowic i Łodzi oraz regionalnych rozgłośni radiowych przy współudziale Muzeum Martyrologii Wielkopolan Fort VII w Poznaniu.
Jak powiedziała PAP koordynatorka akcji Marta Szczesiak-Ślusarek z poznańskiego oddziału IPN, w tym roku w szczególny sposób przypominane będą miejsca, w których dokonywano zbrodni na Polakach: Fort VII – pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny na okupowanych ziemiach Polski, obozy Stutthof i Radzim oraz Areszt Śledczy w Katowicach.
„Wraz z okrągłą rocznicą wybuchu II wojny światowej mija też 80. rocznica założenia tych wyjątkowych miejsc, które zapisały się tak dramatycznie w historii Polaków: obozów koncentracyjnych, obozów przejściowych. One są znane w danym regionie, ale poza nim nie funkcjonują w powszechnej pamięci zbiorowej jako miejsca męczeństwa i śmierci Polaków” – powiedziała PAP koordynatorka akcji.
W tym roku w sposób szczególny przypomniane są też sądy doraźne łódzkiego gestapo. „Chcemy przypomnieć historię łodzian: Polaków, Żydów, Niemców, którzy trafili przed te sądy. Osoby te były sądzone w przyspieszonym trybie, bez możliwości obrony i skazywane na śmierć. Wyroki wykonywano niemal błyskawicznie” – wskazała Marta Szczesiak-Ślusarek.
Według historyków na terenach wcielonych do III Rzeszy Niemcy wprowadzili znacznie większe represje niż na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Terror i egzekucje stały się od początku II wojny światowej codziennym doświadczeniem Polaków w Wielkopolsce, na Pomorzu, Kujawach, Śląsku i ziemi łódzkiej. Do końca 1939 roku Niemcy zamordowali tam ok. 40 tysięcy osób – przedstawicieli polskich elit.
Akcja „Zapal znicz pamięci” została zainicjowana w Wielkopolsce w 2009 roku. Przypominała, że w ramach niemieckiej operacji Tannenberg, służącej eksterminacji polskich elit, 20 października 1939 roku i w następnych dniach, w kilkunastu wielkopolskich miejscowościach na terenie m.in. pow. leszczyńskiego, śremskiego i kościańskiego, dokonano publicznych, masowych egzekucji, w których stracono prawie 300 osób.
Organizatorzy proszą, by przesłać dokumentujące zapalanie zniczy zdjęcia, wraz z krótkim opisem, na adresy: znicz@dzieje.pl oraz znicz@radiopoznan.fm. Tegoroczną akcję społeczną "Zapal znicz pamięci" zakończy 29 października koncert zaduszkowy w Teatrze Muzycznym w Poznaniu.
Partnerem medialnym przedsięwzięcia jest portal: www.dzieje.pl
(PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ agz/