Warszawa 07.12.1970. Kanclerz Willy Brandt (klęczy pod pomnikiem Bohaterów Getta. Fot. PAP/J. Rosikoń
W poniedziałek w 50. rocznicę wizyty kanclerza RFN Willy’ego Brandta i jego historycznego gestu pod Pomnikiem Bohaterów Getta kwiaty pod tym monumentem złożą szef gabinetu prezydenta RP Krzysztof Szczerski oraz szef Urzędu Prezydenta Federalnego Stephan Steinlein.
W poniedziałek przypada 50. rocznica wizyty kanclerza RFN Willy’ego Brandta w Warszawie i jego historycznego gestu pod Pomnikiem Bohaterów Getta.
7 grudnia 1970 r., podczas wizyty oficjalnej w Warszawie, kanclerz Republiki Federalnej Niemiec Willy Brandt, który przybył, aby podpisać polsko-niemiecki układ państwowy o podstawach normalizacji wzajemnych stosunków, w trakcie uroczystości złożenia wieńca pod Pomnikiem Bohaterów Getta niespodziewanie ukląkł na stopniach monumentu i trwał przez dłuższą chwilę w zadumie, z pochyloną głową i splecionymi dłońmi.
45 lat temu Willy Brandt złożył hołd ofiarom Getta Warszawskiego
Jak zaznacza szef gabinetu prezydent RP, było to wydarzenie, które w powojennych relacjach polsko-niemieckich przybrało dziejowy wymiar, a gest Brandta uwieczniony na fotografiach trafił do podręczników historii.
W poniedziałek przed południem w 50. rocznicę tamtego doniosłego wydarzenia przedstawiciele prezydentów Polski Andrzeja Dudy i Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera złożą wieńce pod Pomnikiem Bohaterów Getta, Pomnikiem Powstania Warszawskiego, a także pod pomnikiem Willy’ego Brandta w Warszawie, przedstawiającym historyczny gest kanclerza.
W imieniu prezydenta Dudy wieńce złoży szef gabinetu prezydenta RP Krzysztof Szczerski. W imieniu prezydenta Steinmeiera wieńce złożą szef Urzędu Prezydenta Federalnego Stephan Steinlein i ambasador Niemiec w Polsce Arndt Freytag von Loringhoven.
Najpierw wieńce zostaną złożone pod Pomnikiem Bohaterów Getta, następnie pod pomnikiem Willy’ego Brandta oraz pod Pomnikiem Powstania Warszawskiego.
Prof. W. Borodziej: Gest Willy'ego Brandta był dla Niemców częścią rozrachunku z samymi sobą
"Nasza wspólna pamięć o tym geście jest jednym z fundamentów dobrych, partnerskich, opartych na prawdzie relacji polsko-niemieckich" - podkreślił w rozmowie z PAP szef gabinetu prezydenta. Jak zaznaczył, "dobre relacje polsko-niemieckie mają wielkie znaczenie dla pomyślnej przyszłości całej Europy".
Zaznaczył, że "potwierdzeniem oraz rozwinięciem długoletniego dorobku dialogu i współpracy polsko-niemieckiej były ubiegłoroczne obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej z udziałem prezydenta Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera".
"Dla nas, Polaków, uklęknięcie Kanclerza Willy’ego Brandta miało wielkie znaczenie. Są bowiem czyny, które okazują się być ikoną; które potrafią wyrazić więcej niż słowa. Jako pierwszy tak wysokiej rangi reprezentant demokratycznych Niemiec przybył on do Polski w 25 lat po zakończeniu II wojny światowej. Wojny, którą rozpętały Niemcy napadając na nasz kraj i zadając mieszkańcom Polski podczas tej agresji oraz w latach okrutnej okupacji niezliczone cierpienia" - powiedział prezydencki minister.
Jak dodał, w 1970 r. "zburzona przez Niemców Warszawa była już odbudowana, ale ślady wojennych zniszczeń nadal były w stolicy i w całym kraju mocno jeszcze widoczne; wciąż żyło pokolenie Polaków okaleczonych traumą wojny, pokolenie, które z niemieckich rąk straciło swoich bliskich".
Jak zaznaczył Szczerski, "w tych okolicznościach kanclerz Willy Brandt powiedział swoim gestem coś ogromnie ważnego". "Zobaczyliśmy – i nadal widzimy w zbiorowej pamięci – w tym ikonicznym znaku wolę ekspiacji za tragedię II wojny światowej oraz za niemieckie winy. Willy Brandt ukląkł przed ofiarami niemieckich zbrodni, przed sześcioma milionami zgładzonych obywateli II Rzeczypospolitej, z których trzy miliony to byli polscy Żydzi" - zaznaczył szef gabinetu prezydenta RP.
Willy Brandt - twórca sukcesów SPD, orędownik pojednania z Polską
Prezydencki minister przywołał słowa Brandta, które znalazły się w jego wspomnieniach: "Nad otchłanią niemieckiej historii, pod ciężarem milionów zamordowanych, uczyniłem to, co robią ludzie, kiedy brakuje im słów".
"Gest kanclerza był przyjęciem niemieckiej winy i niemą, choć ogromnie wymowną, prośbą o przebaczenie; był świadectwem i deklaracją – ale był także gestem ogromnie ludzkim i osobistym, co ze wzruszeniem ciągle chcemy pamiętać" - powiedział prezydencki minister. Jak dodał, gest Willy'ego Brandta stanowił też "wyraz hołdu dla naszego umiłowania wolności, dla nieugiętej postawy wszystkich polskich obywateli, którzy stawili bohaterski opór niemieckim najeźdźcom i okupantom".(PAP)
autor: Marzena Kozłowska
mzk/ godl/
