„Przeżycia, które opisałem, stanowią część moich okupacyjnych doświadczeń. Nie mają na celu utrwalania przygód. Chciałem czytelnikowi zwrócić uwagę na tę, bodajże najprostszą i najbardziej ludzką formę niesienia pomocy, jaką było zaspokojenie własnej, oczywistej, wewnętrznej potrzeby zachowania się tak, jak należy” – pisze Bernard Konrad Świerczyński w swej książce „Przemytnicy życia”.
76 lat temu, 23 lipca 1942 r., na wieść o rozpoczęciu przez Niemców likwidacji getta warszawskiego prezes warszawskiego Judenratu Adam Czerniaków popełnił samobójstwo. W pożegnalnym liście do żony Czerniaków próbował uzasadnić decyzję o odebraniu sobie życia: „Żądają ode mnie bym własnymi rękami zabijał dzieci mego narodu. Nie pozostaje mi nic innego, jak umrzeć".
W niedzielę odbył się Marsz Pamięci upamiętniający ofiary likwidacji warszawskiego getta. W tym roku Marsz przypomniał o Szmulu Zygielbojmie, działaczu Bundu. Jak mówiła ambasador Izraela Anna Azari, musimy coś z pamięci tego doświadczenia wyciągnąć dla siebie na dzisiaj.
140 lat temu, 22 lipca 1878 r., w Warszawie urodził się Henryk Goldszmit (według różnych źródeł w roku 1879), powszechnie znany jako Janusz Korczak, pedagog, pisarz, lekarz i działacz społeczny, prekursor walki o prawa dziecka i uznanie jego podmiotowości; twórca zakładów wychowawczych „Dom Sierot” i „Nasz Dom”, autor powieści dla dzieci „Król Maciuś I”, „Bankructwo Małego Dżeka”, „Kajtuś czarodziej”.
Historia Szmula Zygielbojma, któremu dedykowany jest tegoroczny Marsz Pamięci 22 lipca, to historia klęski i samotności; jak sam mówił: z takim brzemieniem nie dało się żyć - powiedział PAP dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie prof. Paweł Śpiewak.
W połowie maja 1943 r. dogasały walki w warszawskim getcie. Jego ruiny miały posłużyć niemieckim okupantom do przeprowadzenia masowych egzekucji Polaków. Do jednej z największych zbrodni doszło 75 lat temu, 29 maja 1943 r. Jej ofiarą padło ponad pół tysiąca więźniów Pawiaka.
Reżyser Maja Kleczewska, doktor nauk medycznych Maria Ciesielska i fotograf Tadeusz Rolke to tegoroczni laureaci Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów, przyznawanej m.in. za popularyzację wiedzy o dziejach społeczności żydowskiej w Polsce.
Żydowscy lekarze z czasem zaczęli stawać przed dylematami nie jak leczyć w trudnych warunkach, tylko jak pomagać w godnym odchodzeniu - powiedziała PAP Maria Ciesielska, która za książkę "Lekarze getta warszawskiego" otrzymała w czwartek Nagrodę im. Marii i Łukasza Hirszowiczów.