24 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Wybór daty nawiązuje do dnia, w którym Niemcy w 1944 r. zamordowali w Markowej rodzinę Ulmów: Józefa i Wiktorię oraz ich dzieci, wraz z ukrywającymi się u nich Żydami.
Złożeniem kwiatów pod tablicą memoratywną i prelekcją dla szkół Mauzoleum Walki i Męczeństwa upamiętni 76. rocznicę akcji pod Arsenałem. To było pokolenie młodych ludzi wychowanych w duchu patriotyzmu. Walka z wrogiem była dla nich oczywista – mówi kustosz placówki Andrzej Kotecki.
Premier Mateusz Morawiecki złożył w niedzielę hołd Polakom ratującym Żydów podczas okupacji niemieckiej. W Sadownem na Mazowszu szef rządu wraz delegacją państwową upamiętnił rodzinę Lubkiewiczów, która pomagała ukrywającym się Żydom dostarczając im chleb.
Polacy ratujący Żydów są wzorem patriotyzmu i przykładem solidarności, odwagi oraz wierności etosowi wolnej Rzeczypospolitej – napisał prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników warszawskich uroczystości z okazji Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
Dr Mateusz Szpytma wskazuje, że „udzielanie pomocy Żydom w czasie II wojny światowej było równie niebezpieczne, a może nawet bardziej, niż udział w konspiracji, np. w Armii Krajowej”. Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką jest „wyrazem hołdu dla tych (…), którzy w trudnym okresie okupacji niemieckiej, mimo grożącej kary śmierci, zdecydowali się pomóc współobywatelom narodowości żydowskiej” - mówi PAP wiceprezes IPN.
Szacuje się, że na skutek pomocy niesionej przez Polaków, nie tylko przez Radę Pomocy Żydom „Żegotę”, w czasie II wojny światowej ocalało od 30 do 120 tys. Żydów – mówi PAP wicedyrektor Muzeum Getta Warszawskiego dr Hanna Węgrzynek.
24 marca 1944 r., ok. godz. 5 rano, w Markowej k. Łańcuta na Podkarpaciu niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów oraz ukrywających ich: 44-letniego Józefa Ulmę i będącą w zaawansowanej ciąży jego 32-letnią żonę Wiktorię. Niemcy zabili także szóstkę dzieci Ulmów: Stasia, najstarsza z rodzeństwa, miała osiem lat, najmłodsze dziecko – półtora roku.
Około 2400 sióstr zakonnych i 1000 księży jest na liście pomagających ludności żydowskiej podczas Holokaustu według danych, które spłynęły do Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych – mówi PAP rzecznik KEP ks. Paweł Rytel-Andrianik.
IPN w całej Polsce uczci Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Dzisiaj łatwo się o tej pomocy dyskutuje, ale warto spytać się samych siebie, czy my byśmy jej udzielili – mówił w czwartek w Warszawie prezes IPN Jarosław Szarek.
Politycy i przedstawiciele organizacji kultywujących pamięć o pierwszej republice czechosłowackiej złożyli w piątek, w 80. rocznicę rozpoczęcia niemieckiej okupacji, kwiaty pod pomnikiem pierwszego prezydenta Tomasza Masaryka w Pradze. O wydarzeniach z 1939 r. dyskutowali historycy.