stalinizm

„Przestrzenie totalitarnego zniewolenia. Doświadczenie wojny i okupacji w twórczości Józefa Mackiewicza”

„Twórczość Mackiewicza odsłania istotę skomplikowanego splotu dramatycznych wydarzeń, które miały miejsce w ubiegłym stuleciu na obszarze Europy Wschodniej. Na ich czoło wysuwa się podwójna okupacja całego regionu i niezwykle krwawe w skutkach zderzenie dwóch ludobójczych ideologii: komunizmu oraz nazizmu” – czytamy. 

Dr hab. T. P. Rutkowski: rola ZSRS w pokonaniu Niemiec jest dziś kluczowym elementem rosyjskiej dumy

Tzw. Wielka Wojna Ojczyźniana jest wciąż fundamentem myślenia o mocarstwowości państwa rosyjskiego. Dzięki temu zwycięstwu Związek Sowiecki stał się jednym z dwóch supermocarstw kształtujących ład międzynarodowy – mówi PAP dr hab. Tadeusz P. Rutkowski z Wydziału Historii UW. 75 lat temu, 17 stycznia 1946 r., w kontrolowanej przez komunistów Polsce po raz pierwszy świętowano rocznicę „wyzwolenia Warszawy”. Do dziś moment ten jest w Rosji wspominany.

Marian Bernaciak

Urodził się 6 marca 1917 r. w Zalesiu na Lubelszczyźnie. Ukończył szkołę w Rykach i gimnazjum w Puławach. Podczas służby wojskowej ukończył Mazowiecką Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii w Zambrowie. Krótko pracował na poczcie w Sobolewie. U progu II wojny światowej jako rezerwowy otrzymał przydział do 2 Pułku Artylerii Ciężkiej w Chełmie.

Rudolf Marszałek

Urodził się 29 sierpnia 1911 r. w Komorowicach Krakowskich (obecnie dzielnica Bielska-Białej). Uczęszczał do szkół w Bielsku. W tym czasie zaangażował się w działalność harcerską. Był także członkiem popularnej wówczas Sodalicji Mariańskiej oraz Światowego Związku Misyjnego. W 1928 r. uczestniczył w Światowym Zlocie Harcerstwa, który odbywał się w Cambridge w Wielkiej Brytanii.

Kazimierz Chmielowski

Urodził się 23 stycznia 1925 r. w Żabińcach koło Tarnopola. Pochodził ze starego rodu szlacheckiego. Jego najsłynniejszym przodkiem był św. Adam Chmielowski, znany jako Brat Albert. Ojciec Kazimierza był z wykształcenia agronomem. W 1934 r. w poszukiwaniu pracy rodzina przeniosła się do Łucka na Wołyniu. W 1938 r. w wypadku zginęła matka przyszłego żołnierza wileńskiej Armii Krajowej. Po jej śmierci rodzina przeniosła się do Wilna.

Dr hab. A. Zawistowski: reforma walutowa z 1950 r. miała Polaków pozbawić oszczędności

Reforma z 1950 r. miała Polaków pozbawić części oszczędności. Dlatego przy wymianie pieniędzy ceny, płace i część oszczędności zgromadzonych w PKO przeliczono w stosunku: 3 nowe złote za 100 starych, a pozostałe oszczędności – tylko w stosunku 1:100. Jako że większość Polaków trzymała oszczędności w złotych – traciły one 2/3 wartości. Ale tym, którzy schronili dorobek w walutach obcych lub złotych monetach, wymiana nie zagrażała. I to dlatego komuniści „połączyli” reformę z zakazem posiadania walut, złota i platyny – mówi PAP dr hab. Andrzej Zawistowski, historyk z SGH oraz Instytutu Pileckiego. 70 lat temu, 30 października 1950 r., weszły w życie reforma walutowa oraz prawa z nią związane.

Piotr Lipiński: nie wiemy, kiedy Amerykanie zorientowali się, że w sprawie V Zarządu „WiN” mają do czynienia z prowokacją

Nie wiemy, kiedy Amerykanie zorientowali się, że w sprawie V Zarządu „WiN” mają do czynienia z prowokacją. Czy dowiedzieli się dopiero w momencie nagłośnienia tej sprawy przez komunistyczną propagandę, czy wcześniej. A może zorientowali się, ale z jakiegoś powodu kontynuowali grę wywiadowczą – mówi PAP Piotr Lipiński, autor reportażu „Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie”.

70 lat temu ogłoszono wyroki w procesie IV Zarządu WiN

70 lat temu, 14 października 1950 r., Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego ogłosił wyroki w procesie IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Dowódca WiN ppłk Łukasz Ciepliński oraz jego współpracownicy zostali skazani na karę śmierci.